Αξιολόγηση Θέματος:
  • 1 Ψήφοι - 5 Μέσος Όρος
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
A trip to memory lane: Τα λεωφορεία του ομίλου έρευνας των συγκοινωνιών
#1
02.01.2014, ώρα 12.30μμ. Έχοντας κατέβει στο Θησείο από τον ηλεκτρικό, με ένα φρέντο καπουτσίνο στο χέρι περπατάω προς το παλιό αμαξοστάσιο των τρόλεϊ της Αγίας Τριάδας. Στην διαδρομή το χαμόγελο είχε φτάσει μέχρι το μέτωπο. Σύντομα θα είχα την ευκαιρία να ξανασυναντήσω τους παιδικούς μου ήρωες. Φτάνω στο αμαξοστάσιο, χτυπάω και μου ανοίγουν. Μπαίνω μέσα στο σκιερό κτήριο. Από τους φεγγίτες του πρώην αμαξοστασίου φωτίζονται τα 2 κουκλιά της Βιαμαξ LP322 και –αν και μαγκιουράκιας- ο έρωτας μου F580s, που κάθονται μούρη με μούρη σαν να λένε ιστορίες από παλιά που όργωναν τους δρόμους της Ελλάδας.

[Εικόνα: thumb_biamax.jpg]

Δεν είναι η πρώτη μου επίσκεψη στον «στάβλο» των οχημάτων της ομάδας έρευνας συγκοινωνιών, αλλά κάθε φορά που πηγαίνω εκεί, το ταξίδι στον χρόνο ξεκινά. Η συλλογή των οχημάτων αποτελείται από δείγματα της Ελληνικής αμαξοποιίας απο το 1950 έως και τα τέλη του 1980, όπου τα περισσότερα λεωφορεία της Ελλάδας ερχόντουσαν ως σασί από το εξωτερικό και πάνω τους εταιρίες όπως η ΒΙΑΜΑΞ, Μπουχάγερ, Σαρακάκης αλλά και μικρότεροι κατασκευαστές κεντάγανε πανέμορφες υπερκατασκευές που μέχρι και σήμερα τραβάνε τα βλέμματα πάνω τους.

[Εικόνα: thumb_biamaxall.jpg]

Ο Φωτισμός τέλειος, το λίγο φως που έπεφτε στον χώρο φώτιζε ελαφρά τα σκονισμένα λεωφορεία, δίνοντας τους ένα ακόμα περισσότερο αρτιστικό χαρακτήρα. Είχα χώρο για 300 φωτογραφίες ακόμα στην κάρτα μνήμης. Δεν υπήρχε περίπτωση: Θα την γέμιζα.

[Εικόνα: thumb_wheelsb756.jpg]

Τα λεωφορεία αν και αρκετών χρόνων είναι σε καλή κατάσταση. Τα περισσότερα έχουν μικροσκουριές εδώ και εκεί αλλά τίποτα που με λίγη φροντίδα δεν διορθώνεται σε μικρό διάστημα. Τα παιδιά της ομάδας μου είπαν να προσέξω μην λερωθώ. Παρότι τα καθαρίζουν συχνά, σκόνη μπαίνει και κάθεται στα γέρικα αμαξώματα. Ξεκίνησα με τον ήρωα μου το F580s. Τα οχήματα που ερωτεύτηκα στην Πάτρα –αν και το συγκεκριμένο είναι το πρώην 16 ΑΚΤΕΛ Χανίων-, με το διαφορικό να ουρλιάζει σαν λύκος στο σεληνόφως όταν κάποιος ξεπερνούσε τα 50χαω. Μπαίνω μέσα, δεν ήταν όπως το θυμόμουν. Ήταν κρύο, ψυχρό. Αλλά κάπου εκεί, στις φορμάικες, στα φουσκωμένα ξύλα της οροφής και στο στραβά τοποθετημένο κουμπί της κόρνας ένιωθες ότι υπάρχει ακόμα ζωή στο λεωφορείο. Ο κινητήρας είναι σε καλή κατάσταση, το ίδιο και όλα τα μηχανικά. Μπαταρίες εξαέρωση λάδια και φύγαμε. Το μεγάλο πρόβλημα είναι η οροφή, που «μπάζει» λίγο. Τώρα είναι προστατευμένο, αλλά πέρασε αρκετά χρόνια χωρίς στέγη από πάνω του τα ξύλα φούσκωσαν. Τίποτα δύσκολο σαν επισκευή. Το πρόβλημα είναι οικονομικό κυρίως.

[Εικόνα: thumb_580580s.jpg]

[Εικόνα: thumb_580sartsy.jpg]

[Εικόνα: thumb_580sinternal2.jpg]

Ακριβώς δίπλα βρίσκεται ο μεγάλος αδελφός του, το F580. Το μοναδικό που απέμεινε από τα Πράσινα F580 του ΗΣΑΠ. Σε λίγο χειρότερη κατάσταση, θέλει φανοποιεία η μούρη, αλλά και αυτό μηχανικά είναι εντάξει, κάθεται πίσω από τον αντικαταστάτη του, το Πράσινο Volvo Σαρακάκη SB756 πρώην 31 του ΗΣΑΠ. Εκείνη την στιγμή μπαίνει μέσα ο Dimangelid, καθυστερημένος όπως πάντα. Ήταν ώρα να ξεκινήσουμε να βγάζουμε και εσωτερικές φωτογραφίες των οχημάτων. Πρώτο από όλα ζητάει να ξεκλειδώσουν το 31. Μάλλον ξαναθυμήθηκε γιατί γούσταρε τόσο τα βόλβο πριν αλλαξοπιστήσει και γίνει σκανιάκιας. Ο αρχοντικός «παπάς», η μαύρη μάσκα με το σήμα της βόλβο και το τεράστιο σήμα του Σαρακάκη πίσω για να θυμίζει την Ελληνική του προέλευση, σε τρελαίνουν. Δεν αντέχουμε ανοίγουμε το μέσα καπάκι να πάρουμε λίγο μάτι τον THD100. Όσο έχανε σε ήχο μοτέρ το F580, τόσο σε πώρωνε το φόρτωμα του Βόλβο. Καθίσαμε Κανά 15λεπτό μόνο να βλέπουμε την κάτοψη του μοτέρ. ‘Έρωτας.

[Εικόνα: thumb_580prasino.jpg]

[Εικόνα: thumb_580internal.jpg]

[Εικόνα: thumb_sb758.jpg]

[Εικόνα: thumb_pinaksb756.jpg]

Συνεχίζω προς τα πίσω, βλέπω το «καμηλάκι», το LP322. Τα παιδιά μου ζήτησαν να μην μπω μέσα γιατί το κλείδωμα ήταν περίεργο, και δεν είχαν καθαρίσει. Γνωρίζοντας πόσο αγαπάνε τα λεωφορεία και θέλουν να τα δείχνουν στα καλύτερα τους, το σεβάστηκα και δεν έγινα το γνωστό πειραχτήρι που είμαι. Το συγκεκριμένο είχε αλλαγμένη μούρη, από Μπουχάγερ ο οποίος του είχε κάνει και αλλαγή στις λαμαρίνες στα τελευταία χρόνια της καριέρας του. «Η μούρη με χαλάει, κοιτάξτε να την αλλάξετε τους λέω με ορίτζιναλ.» Γελάνε. Συνεχίζω παραδίπλα. Ακόμα ένα 580, κόκκινο από τα Ναυπηγεία Ελευσίνας. Όπως έβγαζα το εξωτερικό του Κόκκινου Βιαμάξ, πρόσεξα από πίσω κάτι μπεζ, κάτι που δεν το θυμόμουν από την προηγούμενη φορά. Ξεροκαταπίνω, αποφασίζω να φωτογραφίσω πρώτα το τελευταίο αστικό της παρέας πριν φωτογραφίσω το μπεζ, ξεχνώντας το εσωτερικό του κόκκινου των Ναυπηγείων. Ευτυχώς τα παιδιά έχουν αρκετό φωτογραφικό υλικό και με καλύψανε.

[Εικόνα: thumb_LP322580.jpg]

[Εικόνα: thumb_580580.jpg]

[Εικόνα: thumb_LP322_3_4.jpg]

[Εικόνα: thumb_580skokkino.jpg]

Πίσω απο έναν ψευδότοιχο και μπροστά από μερικά 6000χίλιαρα τρόλεϊ, κάθεται το πρώτο και παλαιότερο κομμάτι της συλλογής, ένα Αστικό Καμηλάκι του ‘61 πρώην Bόλου. Στο παλιό λεωφορειάκι φαίνονται τα σημάδια του χρόνου. Τα σάπια πολλά, το παρμπρίζ σπασμένο, το αριστερό λάστιχο ξεφούσκωτο και ο κινητήρας θέλει αλλαγή. Παρόλα αυτά, το Νίκελ της μούρης γυαλίζει, το σήμα της Βιαμάξ στο χώρισμα του χώρου κινητήρα-επιβατών στέκει αγέρωχο και η καμπούρα της οροφής στο πίσω μέρος μου φέρνει ιδέες για μια εποχή που δεν έζησα. Το μικρό Βιαμαξ, παρότι όταν το πήρε η ομάδα λειτουργούσε, θέλει πολύ δουλειά. Αν και ήθελα να κάτσω να το παρατηρήσω περισσότερο, το «μπεζ» με τράβαγε ακόμα πιο πολύ.

[Εικόνα: thumb_volosbiamax.jpg]

[Εικόνα: thumb_volosbiamax2.jpg]

[Εικόνα: thumb_volosbiamax3.jpg]

[Εικόνα: thumb_red580internal.jpg]

[Εικόνα: thumb_red580internal2.jpg]

Το μπεζ έχει όνομα. Και τι όνομα! Καρφωμένο στο πλάι, κάτω από το πρώτο παράθυρο, το σήμα της Βιαμάξ ολοκληρώνεται με το μοντέλο Ο302S3. Ο τελευταίος των μοϊκανών, το πανέμορφο 302 με λούκ 303 στέκεται περήφανο και ετοιμοπόλεμο μπροστά μου. Πέρα από 2-3 λεπτομέρειες γύρω γύρω είναι πένα. Φυσικό είναι αφού μέχρι τα τέλη του 2013 λειτουργούσε. Μηχανικά σε άριστη κατάσταση και με τις μουσειακές πινακίδες σημαίνει ότι βγαίνει όποτε θέλει για Βόλτα. «Μόλις ξανακατέβω Αθήνα θέλω εκδρομούλα! Δεν έχει μα» ήταν οι πρώτες μου λέξεις. Τα κλασικά Ιντερκάτ καθίσματα που έφαγα μικρός με το κουτάλι στα δρομολόγια Αθήνα – Ναύπακτος, το μεγάλο, το σωστό λεωφοριατζίδικο τιμόνι με το κάλυμμα γύρω γύρω, το χωρισμένο παράθυρο... Δεν χρειάστηκε πολύ. Είμαι ερωτευμένος. Πάω να βαρέσω το τελευταίο μου κλικ, γιατί είχε πάει αργά. Η Οθόνη της Olympus μαύρη. «Card Full». Γαμώτο.

[Εικόνα: thumb_bialogo302s3.jpg]

[Εικόνα: thumb_302s3.jpg]

[Εικόνα: thumb_O302s3internal2.jpg]

Αποχαιρετάμε τα οχήματα όπως η μικρή μεταλλική πόρτα κλείνει. Το συναίσθημα απίστευτο, η χαρά ατελείωτη και οι ευχές για να τα ξαναδούμε όλα αυτά τα αμάξια στον δρόμο πέφτουν όπως το χιόνι στις Άλπεις. Λίγα λεπτά αργότερα, και ενώ έχουμε κάτσει για καφέ στο Θησείο, με θέα τον Ηλεκτρικό, ξεκινάω την ανάκριση στον Απόστολο Κουρμπέλη, που μόλις είχε σχολάσει και ήρθε να μας βρει.

[Εικόνα: thumb_biamaxall.jpg]

[Εικόνα: thumb_O302s3interal3.jpg]

Αφού περάσαμε τα «δικά μας», ρώτησα τον Αποστόλη να μου πει περιληπτικά την ιστορία του Συλλόγου. Ο Αποστόλης δεν είναι άνθρωπος της περίληψης. Μου τα είπε αναλυτικά.

Περί τις αρχές της Δεκ. 90 κάποια μέλη του ΣΦΣ, που ασχολούνταν και με τα λεωφορεία, διαπίστωσαν ότι τα παλαιά αστικά λεωφορεία Ελληνικής κατασκευής Δεκ. 60, σταδιακά αντικαθίσταντο, ενώ η πλειοψηφία των υπεραστικών λεωφορείων των ΚΤΕΛ ήταν ήδη του νέου τύπου των 52 θέσεων. Σκεφτήκαμε τότε ότι θα ήταν χρήσιμη μια καταγραφή των Ελληνικών λεωφορείων όλων των ΚΤΕΛ, η φωτογραφική αποτύπωσή τους και η διάσωση κάποιων λεωφορείων που αποσύρονταν της κυκλοφορίας.

Μια πρώτη καταγραφή των λεωφορείων των Αθηναϊκών αστικών ΚΤΕΛ και της ΑΣΠΑ είχε κάνει ήδη ο αείμνηστος Δημήτρης Κουτελίδης, ενώ το 1986 είχα συνεργαστεί με τον τότε ΟΑΣ (μετ. ΟΑΣΑ), εν όψει της δεκαετίας από την ίδρυση του, για την συγγραφή της ιστορίας της αστικής συγκοινωνίας της Πρωτεύουσας, έργο που τελικά ολοκληρώθηκε και εξεδόθη το 2008 με ιδιωτική πρωτοβουλία. Στην ομάδα τότε συμμετείχαν επίσης οι Γιώργος Νάθενας, Σπύρος Παπανδρεάδης, Νίκος Σμπαρούνης, Παναγιώτης Καραμάνης και Πάνος Χονδρόπουλος. Αργότερα στην ομάδα προστέθηκε ο Ανδρέας Χρόνης, Νομικός Σύμβουλος της Σαρακάκης ΑΕΒΕ και συνεργάτης του περιοδικού ΠΟΥΛΜΑΝ & ΛΕΩΦΟΡΕΙΟ. (σ.σ σήμερα ένθετο στο ΤΡΟΧΟΙ & TIR)

Από το 1987 εγώ και ο Δημήτρης -ως το θάνατό του το 2000- ξεκινήσαμε περιοδείες σε όλη την Χώρα και με το φωτογραφικό μας φακό αποτυπώσαμε όσα λεωφορεία ελληνικής κατασκευής συναντήσαμε, είτε σε κυκλοφορία, είτε σε χωράφια, είτε σε μάντρες σκραπ. Ξεκινήσαμε επίσης και την αντιγραφή φωτογραφιών από λεωφορειούχους και την έρευνα σε αρχεία φορέων συγκοινωνίας, Δήμων, φωτορεπόρτερς, συλλεκτών Ελλήνων και μη, Μουσείων κλπ.

Το 1992 ορισμένοι της ομάδας αγοράσαμε και μεταφέραμε από το Βόλο ένα παλαιό αστικό λεωφορείο Mercedes με αμάξωμα της Βιαμάξ του 1961, με σκοπό να το κυκλοφορούμε κατά περιόδους και να θυμόμαστε την εποχή που αντίστοιχα λεωφορεία κυκλοφορούσαν στους δρόμους της Αθήνας. Πραγματικά θέλαμε να ευαισθητοποιήσουμε τους Φορείς Συγκοινωνίας και τα αρμόδια Υπουργεία, στην ανάγκη δημιουργίας Μουσείου Μεταφορών και Ελληνικής Βιομηχανίας Αμαξωμάτων, κάτι που μόνο στην Ελλάδα δεν υπήρχε, ούτε σήμερα υπάρχει.

Λίγο μετά στην ομάδα προστέθηκαν ο Κυριάκος Πιπίνης, οι αδελφοί Χάρης και Βαγγέλης Λαζαρόπουλος, ο Καθηγητής Friedrich Kreidt, ο Φώτης Μαρινέλης, ο Άγγελος Καρυτσιώτης, ο Γιώργος Αριστόπουλος και ο Βασίλης Κατσαρέας. Οι αδελφοί Λαζαρόπουλοι αγόρασαν και άλλα λεωφορεία, κυρίως αστικά. Στο στόλο σταδιακά προστέθηκαν και εξακολουθούν να προστίθενται, λεωφορεία και τρόλεϊ των φορέων της Αθηναϊκής Συγκοινωνίας καθώς και των ΚΤΕΛ κατόπιν αγοράς ή προσφοράς από τους ιδιοκτήτες τους.
Και πώς αποφασίσατε να ιδρύσετε τον Σύλλογο; τον ρωτάω.

Ο Σύλλογος Μελέτης της Ιστορίας των Συγκοινωνιών στην Ελλάδα «οι φίλοι του λεωφορείου» ιδρύθηκε αναγκαστικά για να αποκτήσει τα λεωφορεία που παραχώρησαν οι κρατικοί συγκοινωνιακοί φορείς ΕΑΣ/ΕΘΕΛ, ΗΛΠΑΠ και ΗΣΑΠ. Ως εκ της φύσεώς τους ως Κρατικοί φορείς, δεν είχαν το δικαίωμα να παραχωρήσουν περιουσιακά τους στοιχεία σε ιδιώτες.
Οπότε τώρα συνολικά, πόσα οχήματα έχετε;
Ο Όμιλος πλέον, διαθέτει περίπου 15 οχήματα. Τα περισσότερα φιλοξενούνται στο παλαιό τροχιοδρομικό αμαξοστάσιο Αγίας Τριάδας Κεραμικού. Από αυτά προβλέπεται να κρατηθούν για φτιάξιμο τα 11-12 οχήματα. Τα υπόλοιπα μπορεί να χρησιμοποιηθούν για ανταλλακτικά η στατικά εκθέματα καθότι το κόστος επισκευής είναι υπερβολικό. Τα λεωφορεία είναι αυτά που είδες, συν 2 SKODA αστικά της ΑΣΠΑ, ένα κατασκευής Βιαμάξ και ένα Σαρακάκη, 2 LEYLAND αστικά της ΑΣΠΑ, ένα της ΒΕΛΟ και ένα ΚΟΤΑΝΤΖΗΣ ΜΑΝΤΑΔΑΚΗΣ, ένα SBAV80 υπεραστικό της ΚΕΒΑΜ, 1 Fiat 309 του Μαυρουδή και 2 αστικά Αθηνών ΤΑΓΚΑΛΑΚΗΣ (ένα SCANIA και ένα VOLVO).

Οι μεγαλύτερες ζημίες των οχημάτων ποίες είναι; Γενικότερα η κατάσταση τους μου φάνηκε αρκετά καλή για την ηλικία τους.

Σε όλα τα οχήματα λείπουν διάφορα ανταλλακτικά. Ανταλλακτικά που λείπουν αφορούν φανάρια , καθρέπτες είδη αμαξοποιίας, πλαφονιέρες, ασφάλειες ρελέ κλπ . Σε κάποια έχουμε και έλλειψη καθισμάτων τα οποία είτε δεν υπήρχαν εξ αρχής είτε κλαπήκαν αργότερα. Κάποια έχουν προβλήματα μικροδιαρροών λαδιού η και πετρελαίου από τους κινητήρες. Κάποια έχουν προβλήματα αμαξώματος και πρέπει να γίνει ολική ανακατασκευή.

Έχετε υπολογίσει κόστη επισκευής; Ποιες είναι οι μεγαλύτερες δυσκολίες στο εγχείρημα του Συλλόγου;

Όχι δεν έχουν υπολογιστεί κόστη επισκευής καθώς δεν υπάρχει ακόμα σταθερό περιβάλλον για τα οχήματα (Μουσείο) ώστε να μπορέσει τμήμα ομάδας να δει με ηρεμία το τι χρειάζεται το κάθε όχημα. Η έλλειψη Μουσείου και δημόσιου φορέα δημιουργίας του, η έλλειψη επαρκών και κατάλληλων χώρων, η επισκευή των οχημάτων, η Κρατική αδιαφορία, η γραφειοκρατία και η έλλειψη χρημάτων καθιστούν δύσκολο το έργο μας.

Τι καθεστώς υπάρχει τώρα και ποίο θέλετε να είναι το μέλλον για το έργο σας;

Ο Σύλλογος έχει πάψει υφιστάμενος και θα δημιουργηθεί φορέας υπό άλλη νομική μορφή, ενώ οι αδελφοί Λαζαρόπουλοι ακολουθούν ανεξάρτητη πορεία, αποκτώντας και επισκευάζοντας πολλά ακόμα λεωφορεία προσθέτοντας στον υπάρχον στόλο τους.

Η δημιουργία του Μουσείου που θα συγκεντρώσει, αποκαταστήσει, εκθέσει και κυκλοφορήσει χαρακτηριστικούς τύπους οχημάτων από την συγκοινωνιακή και λεωφορειακή ιστορία της Ελλάδας. Στο Μουσείο θα συμπεριληφθούν και η βάση δεδομένων των λεωφορείων της Χώρας (τα λεωφορεία των ΚΤΕΛ και των λοιπών φορέων με αριθμούς κυκλοφορίας και παρμπρίζ, κατασκευαστές πλαισίου και αμαξώματος, περίοδο κυκλοφορίας και μετέπειτα χρήση κλπ), που επιμελείται ο Κυριάκος Πιπίνης, οι φωτογραφικές συλλογές, το οπτικοακουστικό υλικό (ταινίες-επίκαιρα), οι συλλογές εισιτηρίων και αντικειμένων και όποιο άλλο κειμήλιο βρεθεί και αποκτηθεί στο μέλλον.

Την εποχή μετά το 2004 στην συντροφιά προστέθηκαν και νεότερα μέλη, προερχόμενα από τα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης (σ.σ εννοεί το leoforeia.gr!!) και είναι αυτοί που θα συνεχίσουν την καταγραφή και τη διάσωση λεωφορείων, καθώς και τις προσπάθειες δημιουργίας του Μουσείου, της διαχείρισης της βάσης δεδομένων και του φωτογραφικού αρχείου.

Δείτε και το βίντεο της παρουσίασης εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=44_MqJPaHbY
Απάντηση
#2
Nice job, Aquasonic!!!
Απάντηση


Μετάβαση στη συζήτηση:


Χρήστης (ες) διαβάζουν αυτό το θέμα: 1 Επισκέπτης (ες)