[TMantzas]

ΟΜΑΔΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ
Οι λάτρεις των 'αρχαίων' λεωφορείων

Το λεωφορείο της δεκαετίας του '60 στους δρόμους της σημερινής Αθήνας. Επίκεντρο της προσοχής στις περιοχές που διασχίζει.

Κάποια απ΄αυτά σώθηκαν στο παρά πέντε πριν κοπούν για σκραπ, κάποια άλλα δωρίστηκαν ή αγοράστηκαν σε συμβολικές ή όχι και τόσο συμβολικές τιμές από παλιατζήδες, αλλά όλα κουβαλάνε μέσα τους ένα κομμάτι από την ιστορία των μεταφορών στην Ελλάδα από τον προηγούμενο αιώνα.
Τα οχήματα αυτά συγκεντρώνει τα τελευταία χρόνια μια ομάδα ανθρώπων που στόχο έχει να καταφέρει να δημιουργήσει και στην Ελλάδα ένα μουσείο μεταφορών στα πρότυπα αντίστοιχων που υπάρχουν σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Πρόκειται για την Ομάδα Ερευνας και Μελέτης της Ιστορίας των Συγκοινωνιών στην Ελλάδα «Οι φίλοι του Λεωφορείου», η οποία κατάφερε να συγκεντρώσει μέχρι σήμερα 15 παλαιά λεωφορεία, πλούσιο φωτογραφικό υλικό αλλά και πληροφορίες και μαρτυρίες που θα βοηθήσουν στη συγγραφή της ιστορίας των μεταφορών και της ελληνικής αμαξοποιίας στην Ελλάδα.


Ο Γ. Δεμάγκος, μέλος της ομάδας, με ένα παλιό ρολό με τα δρομολόγια των αστικών.

Ανάμεσα στις παλιές φωτογραφίες ξεχωρίζει κανείς τα πρώτα ξύλινα λεωφορεία μέχρι τους ...«δεινόσαυρους» της δεκαετίας του '80 αλλά η πραγματική έκπληξη είναι μια επίσκεψη στο αμαξοστάσιο της ΟΣΥ (Οδικές Συγκοινωνίες) στο Γκάζι, το οποίο έχει ιστορική σημασία καθώς αποτέλεσε τον χώρο στάθμευσης του παλαιού τραμ και σήμερα φιλοξενεί τη συλλογή των παλαιών λεωφορείων.
Εκεί μπορεί κανείς να θαυμάσει λεωφορεία αστικά και υπεραστικά από τις δεκαετίες του '50, του '60, του '70, οχήματα που έπαιξαν σε αρκετές ελληνικές ταινίες, με θέσεις εισπράκτορα και χωρίς αλλά και νεότερα, να θυμηθεί τα γνώριμα πράσινα λεωφορεία του πρώην ΗΣΑΠ που συνέδεαν ως ένας τύπος γραμμής εξπρές την Αθήνα με τον Πειραιά αλλά και να δει παλιά λεωφορεία μεταφοράς προσωπικού, όπως το κόκκινο όχημα που αποτελεί δωρεά των ναυπηγείων Ελευσίνας.


Ο δερμάτινος κερματοσυλλέκτης που είχαν οι εισπράκτορες

Ενα από αυτά τα οχήματα βγαίνει... βόλτα με τα μέλη της Ομάδας και με οδηγό από την ΟΣΥ 2-3 φορές τον χρόνο και πραγματικά αποτελεί μοναδικό αξιοθέατο για τις περιοχές τις οποίες διασχίζει. Λίγες ημέρες πριν βρέθηκε και στην Ηλιούπολη κατά τη διάρκεια του κλασικού δρομολογίου 152 που ξεκινούσε από τις αφετηρίες της Ακαδημίας καλύπτοντας τη διαδρομή Υμηττός - Χαραυγή - Αθήνα.
Στο λεωφορείο μάλιστα υπήρχε και εισπράκτορας ντυμένος με την κλασική στολή, ο οποίος έκοβε αντίγραφα κανονικών εισιτηρίων της εποχής δίνοντας ρέστα σε... δραχμές από τον κλασικό δερμάτινο κερματοσυλλέκτη.


«Κάθε φορά διαλέγουμε κι ένα διαφορετικό δρομολόγιο να καλύψουμε» λέει ο υπεύθυνος της ομάδας, Ανδρέας Χρόνης: «Και κάθε φορά όλο και περισσότερος κόσμος μαζεύεται από κει που περνάει το λεωφορείο μας, όλο και περισσότερα χέρια με κινητά τηλέφωνα υψώνονται προκειμένου να το απαθανατίσουν».
Αντίστοιχη βόλτα έκανε την περασμένη Κυριακή στον Πειραιά και ένα παλαιό τρόλεϊ.
Η εκδήλωση διοργανώνεται κάθε χρόνο από τον Σύλλογο Συνταξιούχων των ΗΛΠΑΠ. Το τρόλεϊ της Καστέλλας είναι FIAT του 1939. Μετά τον πόλεμο κυκλοφόρησαν μόνο 10, ενώ εκτιμάται ότι τα αρχικά ήταν 14. Το καθιερωμένο επετειακό δρομολόγιο διοργανώνεται κάθε χρόνο την Κυριακή των Βαΐων.
ΜΑΡΙΑ ΛΙΛΙΟΠΟΥΛΟΥ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Χ. ΓΚΙΚΑΣ - ΑΡΧΕΙΟ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΛΕΩΦΟΡΕΙΟΥ
ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ
Α. ΧΡΟΝΗΣ
Δημιουργίες με χαρακτήρα
Λάτρης των παλαιών λεωφορείων αλλά και των ιστοριών που κουβαλάνε, όπως λέει ο ίδιος, ο Ανδρέας Χρόνης ξεκίνησε την προσπάθεια σωτηρίας ορισμένων εξ αυτών πριν από περίπου είκοσι χρόνια. Στην πορεία βρήκε αρκετούς συνοδοιπόρους: «Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να παρουσιάσουμε και την ιστορία της ελληνικής αμαξοποιίας. Γι' αυτό και συγκεντρώνουμε μόνο λεωφορεία με ελληνικό αμάξωμα και προσπαθούμε όσο το δυνατόν να τα ανακατασκευάζουμε και να τα συντηρούμε κοντά στο πρωτότυπο. Τα ελληνικά αμαξώματα ήταν μια ιδιαίτερα ανθηρή βιοτεχνία για κάποιο διάστημα και τα δημιουργήματα ενός καροτσέρη δεν ήταν ποτέ ίδια με αυτά κάποιου άλλου, καθώς όλοι φρόντιζαν να βάζουν τα ιδιαίτερα διακοσμητικά και χαρακτηριστικά τους», επισημαίνει ο κ. Χρόνης, συμπληρώνοντας ότι μετά το '60 υπήρχαν ακόμα και... εξαγωγές ελληνικών λεωφορείων σε ασιατικές χώρες. Παράλληλα με τα οχήματα, η ομάδα έχει συλλέξει και αρχείο που αριθμεί πάνω από 25.000 φωτογραφίες παλαιών λεωφορείων. Ιδιαίτερη θέση στην καρδιά των συλλεκτών κατέχουν τα υπεραστικά λεωφορεία: «Πρέπει κάποιος να προβάλει και το έργο των αυτοκινήτων της επαρχίας. Τα λεωφορεία αυτά ήταν ειδικά για την ορεινή επαρχία ό,τι είναι σήμερα τα πλοία της άγονης γραμμής για τα απομακρυσμένα νησιά. Μετέφεραν προμήθειες, φάρμακα. Δεν υπήρχε ζωή χωρίς αυτά», σημειώνει...

Πηγή: ΕΘΝΟΣ