[Konstantinos MercedesBenz]

Του ΦΩΤΗ ΦΩΤΕΙΝΟΥ

Κατώτερη των αρχικών προσδοκιών κρίνεται η εξυγίανση των αστικών συγκοινωνιών. Μόνο 49 εκατ. ευρώ εξοικονόμησαν πέρσι οι πέντε συγκοινωνιακές ΔΕΚΟ της Αθήνας (ΗΣΑΠ, ΑΜΕΛ, Τραμ, ΗΛΠΑΠ, ΕΘΕΛ). Οι λειτουργικές ζημιές (ζημιές προ φόρων, χρηματοδοτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων) ανήλθαν σε 349,5 εκατ., έναντι 398,5 εκατ. το 2009 (μείωση 12,3%).

Η εξοικονόμηση 49 εκατ. ευρώ στις συγκοινωνίες οφείλεται, κυρίως, στη μείωση των δαπανών μισθοδοσίας, η οποία είχε αναδρομική ισχύ από 1/1/2010. Οι λειτουργικές ζημιές εξακολουθούν να παρουσιάζουν τεράστια μεγέθη, υπερκαλύπτοντας τον κύκλο εργασιών, ο οποίος πέρσι ανήλθε σε 250 εκατ. ευρώ.

Η βελτίωση των τελικών οικονομικών αποτελεσμάτων (ζημιές ύστερα από φόρους) των συγκοινωνιακών ΔΕΚΟ, πλην του Τραμ, πανηγυρίστηκε από το Υπουργείο Υποδομών (υπουργός Δ. Ρέππας, υφυπουργός Σ. Βούγιας, γ.γ. Χ. Τσιόκας).
Ωστόσο, αυτό που «απέκρυψε» το υπουργείο είναι ότι όλες οι ΔΕΚΟ παρουσίασαν πέρσι μείωση εσόδων (πωλήσεων), απασχολώντας 602 λιγότερους εργαζόμενους! Σύμφωνα με τις επιταγές του ΔΝΤ, αλλά και τις εξαγγελίες του Υπουργείου Υποδομών, οι αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας υποχρεούνται να μειώσουν τις λειτουργικές ζημιές στα 155 εκατ. ευρώ, το 2011. Εγχείρημα εξαιρετικά δύσκολο, έως ακατόρθωτο.

Για να επιτευχθεί, απαιτείται η εξοικονόμηση 200 εκατ. μέσα σ’ ένα χρόνο. Μοναδική σανίδα σωτηρίας θα είναι η προσέλκυση νέων επιβατών, η καταπολέμηση της λαθρεπιβίβασης, οι επεκτάσεις Μετρό και Τραμ και η δημιουργία αλληλοσυμπληρούμενων δικτύων (μετεπιβιβάσεις).

Πρώτο σημάδι ανάκαμψης αποτελούν τα έσοδα του φετινού Μαρτίου, τα οποία αυξήθηκαν 7,6% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2010.

Οι χρόνιες παθογένειες

Ασφαλώς, η μείωση εσόδων σε όλες τις συγκοινωνιακές ΔΕΚΟ αποτελεί (και) απόρροια των απεργιακών κινητοποιήσεων του Δεκεμβρίου, αλλά έχει και βαθύτερες αιτίες. Άλλωστε, πώς είναι δυνατόν να ερμηνευτεί η μείωση εσόδων σε μια χρονιά -όπως η περσινή- με τη βενζίνη να διαγράφει έντονα ανοδική πορεία, μετατρέποντας σε πολυτέλεια την καθημερινή χρήση Ι.Χ.;

Ιδιαίτερα λαβωμένος είναι ο ηλεκτρικός σιδηρόδρομος (ΗΣΑΠ), ο οποίος απώλεσε έσοδα 14 εκατ. ευρώ. Η σημαντικότατη μείωση εσόδων οφείλεται στο πολύπαθο έργο της αναβάθμισης της γραμμής Κηφισιά - Φάληρο.

Το έργο, το οποίο υπογράφτηκε στις 3 Μαρτίου 2008, με προϋπολογισμό 109 εκατ. ευρώ, λαμβάνει συνεχείς παρατάσεις. Ο πρώην υφυπουργός Μεταφορών Νίκος Σηφουνάκης είχε δηλώσει, σε παλαιότερη συνέντευξη Τύπου, ότι το έργο θα δινόταν σε πλήρη κυκλοφορία το περασμένο καλοκαίρι. Τώρα, οι καθυστερήσεις στη σήραγγα Ομόνοια - Μοναστηράκι αποδίδονται στο… Δωδεκάθεο.

Η ατολμία του Υπουργείου Υποδομών, πέρα από τον ΗΣΑΠ, αποτυπώνεται και στο Αττικό Μετρό. Οι νέοι σταθμοί σε Ηλιούπολη, Αργυρούπολη, Ελληνικό, Άλιμο, Ανθούπολη, Περιστέρι και Χαϊδάρι παραμένουν όμηροι της Siemens, αλλά και του Υπουργείου Υποδομών, το οποίο δεν έχει βρει συμβιβαστική φόρμουλα με τη γερμανική εταιρεία εδώ και ενάμιση χρόνο. Η ΑΜΕΛ, η εταιρεία εκμετάλλευσης του Μετρό, παραμένει ζημιογόνος, σημειώνοντας μείωση πωλήσεων κατά 2 εκατ. ευρώ. Οι ζημιές προ φόρων αγγίζουν τα 12 εκατ., έναντι 19 εκατ. το 2009. Η μείωση κατά 7 εκατ. δεν εντυπωσιάζει κανέναν, καθώς από την εταιρεία εκδιώχθηκαν 280 συμβασιούχοι. Σύμφωνα με το νέο ν/σ για τον ΟΑΣΑ, ΕΘΕΛ και ΗΛΠΑΠ συγχωνεύονται σε μία εταιρεία («ΟΣΥ») και τα μέσα σταθερής τροχιάς (Τραμ, Μετρό, ΗΣΑΠ) στη «ΣΤΑΣΥ».

Στο επιχειρησιακό σχέδιο της GrantThornton, το οποίο παρουσίασε κατ’ αποκλειστικότητα η «I», αναφέρεται ότι ο όμιλος ΟΑΣΑ, δηλαδή ΕΘΕΛ, ΗΛΠΑΠ, Τραμ, ΑΜΕΛ και ΗΣΑΠ, θα σημειώσει συνολικά έσοδα 386 εκατ. ευρώ το 2011 και 413,5 εκατ. το 2012(!). Μάλιστα, η πρόβλεψη για τα μέσα οδικής τροχιάς, δηλαδή τα λεωφορεία και τα τρόλεϊ, αναφέρεται σε λειτουργικές ζημιές 152 εκατ. ευρώ το 2011, οι οποίες θα μειωθούν στα 127 εκατ. το 2012 και στα 120 εκατ. το 2013 (το 2010 ανήλθαν σε 270 εκατ.) Ιδιαίτερα αισιόδοξες είναι οι εκτιμήσεις για τη λειτουργική εκμετάλλευση των μέσων σταθερής τροχιάς (ΗΣΑΠ, Τραμ, Μετρό), τα οποία σημείωσαν πέρυσι λειτουργικές ζημιές 80 εκατ. ευρώ. Με «σημαιοφόρο» το Μετρό, η GrantThornton εκτιμά ότι θα σημειώσουν συνολικά λειτουργικά κέρδη 37 εκατ. το 2011(!), τα οποία θα αυξηθούν στα 60 εκατ. το 2012 και στα 70 εκατ. ευρώ το 2013. Ήδη η εταιρεία έπεσε εντελώς έξω στις προβλέψεις της για το 2010, καθώς ο όμιλος ΟΑΣΑ είχε 40 εκατ. λιγότερα έσοδα, καθιστώντας απίθανη την πρόβλεψη για λειτουργικές ζημιές 155 εκατ. το 2011, όπως επιτάσσει το ΔΝΤ.

Η λαθρεπιβίβαση στο στόχαστρο

ΣΕ ΜΙΑ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ να ελαχιστοποιήσει τη λαθρεπιβίβαση, ο ΟΑΣΑ ρίχνει στη μάχη 250 ελεγκτές. Με την αρωγή 25-30 αστυνομικών, οι «Ράμπο» του ΟΑΣΑ φιλοδοξούν να μαζέψουν 30 εκατ. ετησίως. Η λαθρεπιβίβαση συνεπάγεται διαφυγόντα έσοδα 40 εκατ. Η καταπολέμησή της εξαρτάται και από το ηλεκτρονικό εισιτήριο, το οποίο θα λανσαριστεί στα τέλη του 2011 με αρχές του 2012. Ο διαγωνισμός για το ηλεκτρονικό εισιτήριο και την τηλεματική βρίσκεται σε εξέλιξη, συγκεντρώνοντας το αρχικό ενδιαφέρον μεγάλων εταιρειών πληροφορικής και λογισμικού. Αυτό που προβληματίζει είναι ότι οι δύο ανωτέρω εφαρμογές έχουν εξαγγελθεί από το… 1992!