[pvuccino]

το 401 έστριβε την Σικελιανού, Πεντάγωνο, 25ης Μαρτίου και στον Σκλαβενίτη, έστριβε ΑΡΙΣΤΕΡΑ Τζαβέλλα για να βγει ΕΘΝ. Αντιστάσεως

Στο χάρτη πάντως του '79, το 401 ανέβαινε προς Πολύδροσο από 25ης Μαρτίου, Κ.Παλαμά, Μιστράλ και Εθν.Αντιστάσεως και κατέβαινε προς Κάνιγγος από Εθν.Αντιστάσεως, Γ.Σεφέρη, Κ.Παλαμά και 25ης Μαρτίου. Δρομολογήθηκε δε απο 'κει όταν καταργήθκε η παλιότερη λεωφορειακή γραμμή 15: Ακαδημία-Ν.Ψυχικό, που είχε την ίδια διαδρομή εντός του Ν.Ψυχικου και τερμάτιζε επί της Κ.Παλαμά στην Πλατ.Ελευθερίας. Εσύ στη Τζαβέλλα πότε το θυμάσαι;

[hercul1]

Στο χάρτη πάντως του '79, το 401 ανέβαινε προς Πολύδροσο από 25ης Μαρτίου, Κ.Παλαμά, Μιστράλ και Εθν.Αντιστάσεως και κατέβαινε προς Κάνιγγος από Εθν.Αντιστάσεως, Γ.Σεφέρη, Κ.Παλαμά και 25ης Μαρτίου. Δρομολογήθηκε δε απο 'κει όταν καταργήθκε η παλιότερη λεωφορειακή γραμμή 15: Ακαδημία-Ν.Ψυχικό, που είχε την ίδια διαδρομή εντός του Ν.Ψυχικου και τερμάτιζε επί της Κ.Παλαμά στην Πλατ.Ελευθερίας. Εσύ στη Τζαβέλλα πότε το θυμάσαι;

Την περίοδο 1984-1990. Οι δρόμοι αυτοί που αναφέρεις (Μιστράλ, Σεφέρη κλπ) είναι εσωτερικοί δρόμοι του Ν.Ψυχικού, που ακόμα και τα αμάξια, δύσκολα περνούν.

[hercul1]

I'mart back!!!!! :D :D Μετά από αρκετό καιρό αποχής λόγω υπόχρεώσεων καθώς και απαραίτητης... αποτοξίνωσης ;) επέστρεψα στη βάση μου! (δηλαδή στη σεντονοπαραγωγή!) Έκανα κάποιες γενναίες μετατροπές στα προηγούμενα σεντονάκια για να συμπεριλάβω όλες τις πληροφορίες που προέκυψαν από τα ποσταρίσματα του ns στο topic "Λεωφορειακές Γραμμές ΚΤΕΛ!" Επίσης αφαίρεσα από το Κεφάλαιο 4 τον μεγαλύτερο όγκο πληροφοριών για το τμήμα Πετραλώνων του τρόλεϊ 9, με σκεπτικό να τα βάλω αναλυτικά στο κεφάλαιο 15. (για να ξέρει και κανείς που να ψάξει!!)

Και συνεχίζουμε... με το 14!! :D

14: ΠΛ.ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ-ΓΗΡΟΚΟΜΕΙΟ(μέσω Λ.Αλεξάνδρας)
Ιδρύθηκε ως γραμμή τρόλεϊ το 1984 με την ονομασία 14: Πλ.Παπαδιαμάντη-Λ.Αλεξάνδρας-Ν.Ψυχικό με αφετηρία στη σημερινή του και τέρμα επί της οδού Αγγ.Σικελιανού στο Ν.Ψυχικό. (σημερινό τέρμα του 13, αλλά όπως είπαμε και στο προηγούμενο κεφάλαιο λίγο πιο κοντά στην Πλατ.Αγ.Σοφίας, στον κύκλο της οποίας ανέστρεφε) Λειτούργησε αρχικά ως «εναλλακτική» διαδρομή του 13, αφού είχαν κοινή αφετηρία και τέρμα και εναλλάξ δρομολόγηση, κάτι που άλλαξε τον αμέσως επόμενο χρόνο, αφού λόγω της κατασκευής του ανισόπεδου κόμβου Κηφισίας/Κατεχάκη το 13 περικόπηκε στους Αμπελοκήπους και το 14 στον Ερ.Σταυρό (ως 14: Πλ.Παπαδιαμάντη-Λ.Αλεξάνδρας-Ερ.Σταυρός) καθιστώντας τον όποιο συντονισμό μεταξύ των γραμμών αδύνατο. Το 1986 θα επιστρέψουν τελικά στο αρχικό τους τέρμα στο Ν.Ψυχικό (αλλά μέσω Αδριανού στην κάθοδο, όπως είπαμε και πριν) αλλά η παράλληλη επέκταση του 13 στη Λαμπρινή θα αποτρέψει την όποια πιθανότητα είχαν οι γραμμές να αποτελέσουν και πάλι «συγκρότημα» Το 14 θα παραμείνει σ’ αυτή τη μορφή για πάρα πολλά χρόνια και θα αποδειχθεί «ακρογωνιαίος λίθος» του συστήματος αστικών συγκοινωνιών της Αθήνας, αφού η «έκκεντρη» διαδρομή του μέσω Λ.Αλεξάνδρας το κάνει εξαιρετικά χρήσιμο σε διαδρομές από τον άξονα της Πατησίων στους άξονες Κηφισίας/Μεσογείων, χωρίς τη χρονοβόρα διέλευση από το κέντρο. Το 2008 και λόγω συμφόρησης του τέρματος Ν.Ψυχικού, το τέρμα του μεταφέρεται στη σημερινή του θέση στο Γηροκομείο, παρέα με το 3 που έχει ήδη πάει εκεί το 1997. (βλέπε σχετικό κεφάλαιο)

Η ιδέα φυσικά της «γεφύρωσης» του χάσματος μεταξύ της οδού Πατησίων και Κηφισίας μέσω της Λ.Αλεξάνδρας δεν είναι καθόλου καινούρια! Έχει τις ρίζες της στην περίοδο 1902-1910 όταν κατά τη διάρκεια της ηλεκτροδότησης των γραμμών τραμ της ΕΤΑΑΠ, ιδρύονται δύο νέες γραμμές. (οι γραμμές αυτές δε λειτούργησαν ποτέ επί ιππήλατου, γι’ αυτό και θεωρούνται «νέες») Η 13: Πεδίο Άρεως-Λ.Αλεξάνδρας-Θων (Αμπελόκηποι) και η 14: Αρσάκειο-Χαρ.Τρικούπη-Σπ.Τρικούπη-Λ.Αλεξάνδρας. Η 13 εκκινούσε από τη σημερινή Πλατ.Αιγύπτου (εξασφαλίζοντας μετεπιβίβαση στα τραμ της Πατησίων) και τερμάτιζε μπροστά στη Βίλλα Θων, στη συμβολή των Λεωφόρων Κηφισίας και Αλεξάνδρας (τέρμα Αμπελοκήπων), μαζί με το τραμ 7: Ομόνοια-Αμπελόκηποι. Από ‘κει μπορούσε κανείς ή να μετεπιβιβαστεί στο τραμ 7 προς Βασ.Σοφίας-Ευαγγελισμό κτλ. ή να επιβιβαστεί σε μια από τις γραμμές των ιδιωτικών λεωφορείων προς τα Βόρεια Προάστια. Μάλιστα τον πρώτο καιρό της ύπαρξής της, η λεωφορειακή γραμμή για το Χαλάνδρι εκκινούσε απ’ αυτό ακριβώς το σημείο και ΟΧΙ από το κέντρο της Αθήνας, κάτι που την καθιστά την πρώτη «τροφοδοτική» γραμμή προς τα ΜΣΤ στην ιστορία!! (βλέπε κεφάλαιο 18/19) Η χάραξη του τραμ 13 ήταν εξαιρετικά «τολμηρή» και πρωτόγνωρη για την εποχή της, αφού τα χρόνια εκείνα (και για πολλές πολλές δεκαετίες αργότερα) η ιδέα μιας γραμμής τραμ ή λεωφορείου που δε διέρχεται από το κέντρο ήταν απλά αστεία! 

Η δεύτερη «νέα» γραμμή που ιδρύθηκε μαζί με την 13, ηταν η 14: Χαρ.Τρικούπη-Σπ.Τρικούπη-Λ.Αλεξάνδρας. Σε αντίθεση με την 13, η 14 ήταν μια απλή ακτινική γραμμή όπως όλες οι άλλες που συνέδεε το κέντρο (Αρσάκειο) με τη νεόδμητη τότε συνοικία των Εξαρχείων. Είχε αφετηρία επί της Χαρ.Τρικούπη στη συμβολή της με την Πανεπιστημίου, διαδρομή μέσω των οδών Χαρ.Τρικούπη, Διδότου, Ανδρ.Μεταξά, Σπ.Τρικούπη και τέρμα στη συμβολή των οδών Σπ.Τρικούπη και Αλεξάνδρας. (με μετεπιβίβαση στο 13) Λίγα μόλις χρόνια μετά την ίδρυσή τους, το 13 θα καταργηθεί λόγω μειωμένης επιβατικής κίνησης (δυστυχώς η ιδέα μιας «έκκεντρης» γραμμής παραήταν προχωρημένη για την εποχή) και θα «καλυφθεί» μέσω της επέκτασης της γραμμής 14 στη Βίλλα Θων στους Αμπελόκηπους ως 14: Χαρ.Τρικούπη-Σπ.Τρικούπη-Λ.Αλεξάνδρας-Θων. Φυσικά όπως και με όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις, παράλληλα με τη γραμμή 14 του τραμ, κυκλοφορούσε και η «συμβατικη» λεωφορειακή γραμμή των ιδιωτών 14: Αρσάκειο-Σπ.Τρικούπη-Αμπελόκηποι που με την ίδρυση της ΗΕΜ το 1925, περιήλθε σε καθεστώς μείωσης δρομολογίων, λόγω της γνωστής σύμβασης. (στο 13 δεν πρόλαβε να δρομολογηθεί «παράλληλη» λεωφορειακή γραμμή, λόγω της σύντομης κατάργησής του) Η διέλευση του τραμ 14 από τη Σπ.Τρικούπη, προκάλεσε τη δρομολόγηση της λεωφορειακής γραμμής 39: Φειδίου-Σχολή Ευελπίδων από Ζαΐμη στην κάθοδο και από Μπουμπουλίνας στην άνοδο (για να μη μπλέξει με τη χάραξη του τραμ), κάτι που διατήρησε σε όλες τις «μετενσαρκώσεις» του (ως 52 μετά το ’40, 52/39 μετά το ‘67 και 224 σήμερα/βλέπε σχετικό κεφάλαιο) μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του ’80 όπου για λόγους στενότητας του οδοστρώματος ξεκίνησε να διέρχεται από Σπ.Τρικούπη και τελικά σήμερα από Πατησίων.

Το τραμ 14 είχε πολύ μεγαλύτερη επιτυχία από τον προκάτοχό του το 13, μιας και εξυπηρετούσε μια πολυπληθή συνοικία όπως τα Εξάρχεια, αλλά και συνέδεε το μεγαλύτερο κομμάτι της Λ.Αλεξάνδρας με το κέντρο της Αθήνας. (τότε επί της Αλεξάνδρας υπήρχαν ως επί τω πλείστον… μαρμαράδικα!!) :D Τελικά το 1937 και στα πλαίσια συμπληρωματικής σύμβασης κράτους και ΗΕΜ, το τραμ 14 καταργείται και υποκαθίσταται μερικώς από την επέκταση του τραμ 16: Ιπποκράτους-Ακρόπολη-Θησείο στη Βίλλα Θων μέσω της Λ.Αλεξάνδρας ως 16: Θησείο-Ιπποκράτους-Αμπελόκηποι(Θων). (βλέπε κεφάλαιο 230) Το τμήμα Αρσάκειο-Σπ.Τρικούπη-Λ.Αλεξάνδρας ως την Ιπποκράτους αναλαμβάνει να εξυπηρετήσει μια νέα λεωφορειακή γραμμή της ΗΕΜ, η Ε14: Μητρόπολη-Παναθήναια με διέλευση από Εξάρχεια και Λ.Αλεξάνδρας και τέρμα στην ομώνυμη πλατεία.

Μετά τον Πόλεμο και λόγω των εκτεταμένων καταστροφών που υπέστη η ΗΕΜ, η γραμμή Ε14 δεν ξαναλειτουργεί και η εξυπηρέτηση των Εξαρχείων και της Λ.Αλεξάνδρας μέχρι και τη Βίλλα Θων (και το τραμ 16 σταματάει τη λειτουργία του στην Κατοχή) περνάει χωρίς πολλά πολλά στους ιδιώτες. Τότε είναι και η πρώτη φορά που δρομολογούνται λεωφορειακές γραμμές επί της Λ.Αλεξάνδρας (αν εξαιρέσουμε τη "συμβατική" γραμμή 14 που καταργήθηκε μαζί με το τραμ) και δημιουργούνται σε μεγάλο βαθμό οι διαδρομές που γνωρίζουμε και σήμερα. Αναλυτικότερα:

1) Η γραμμή 51: Πλ.Κάνιγγος-Γκύζη διέρχεται (αμφίδρομα φυσικά) από τη Χαρ.Τρικούπη σε  ΟΛΟ της το μήκος! (μέχρι πρότινος ανέβαινε τη Ζωοδ.Πηγής κι έβγαινε στη Χ.Τρικούπη στο ύψος της Αραχώβης για να μη "συμπέσει" με το τραμ 14! /περισσότερα στο κεφάλαιο 021)

2) Ιδρύεται παρακλάδι της 51 με τον ίδιο άριθμο και ονομασία "Πλατ.Κάνιγγος-Λεωφ.Αλεξάνδρας-Αγ.Δημήτριος." Η γραμμή αυτή διέρχεται από Στουρνάρη-Σπ.Τρικούπη-Λ.Αλεξάνδρας καλύπτοντας πλήρως τη διαδρομή του τραμ 14 (εκτός από το κομμάτι στη Χ.Τρικούπη που καλύπτεται όπως είδαμε από την αρχική 51) στρίβοντας όμως αριστερά στην Πανόρμου και τερματίζοντας στον Αγ.Δημήτριο Αμπελοκήπων, αποφεύγοντας έτσι το τέρμα στη Θων, που υπόκειται στις "συμβατικές δεσμεύσεις" λόγω του τραμ 3/7, που λειτουργεί ακόμα. Στις αρχές της δεκαετίας του '50, η γραμμή αυτή θα αποκτήσει δικό της αριθμό, (το 119) ενώ λίγο αργότερα θα δημιουργηθεί και δεύτερος "κλάδος" με τον ίδιο αριθμό και ονομασία, που διέρχεται όμως απο Γκύζη εσωτερικά (και όχι από Λ.Αλεξάνδρας) και τερματίζει πάλι στον Αγ.Δημήτριο. Η γραμμή αυτή θα εξελιχθεί στο σημερινό 046 (περισσότερα στο σχετικό κεφάλαιο)

3)Ξεκινά να διέρχεται από Αλεξάνδρας/Σπ.Τρικούπη και η γραμμή των ιδιωτών Χ: Κάνιγγος-Χαλάνδρι που μέχρι τότε πήγαινε από Βασ.Σοφίας. Η γραμμή αυτή ήταν "παράλληλη" με τη γραμμή της ΗΕΜ Χ:Κάνιγγος-Χαλάνδρι, η οποία όμως συνέχισε να διέρχεται από Βασ.Σοφίας μέχρι το 1954 που καταργήθηκε τελικά αφήνοντας την εξυπηρέτηση του Χαλανδρίου στα ΚΤΕΛ. Η γραμμή Χ μετεξελίχθηκε στα 401/402/403 της ΕΑΣ και θα εξεταστεί εκτενώς στα κεφάλαια 18/19 και 402.

4)Λίγα χρόνια αργότερα (το 1953) και λόγω έργων οδοστρωσίας στη Βασ.Σοφίας, οι γραμμές προς Κηφισιά/Μαρούσι/Δροσιά κτλ ξεκινούν να διέρχονται από Λ.Αλεξάνδρας και Χαρ.Τρικούπη (αμφίδρομα), ενώ οι γραμμές προς Πεντέλη/Μελίσσια/Βριλήσσια από Λ.Αλεξάνδρας και Σπ.Τρικούπη. Επειδή όμως στις γραμμές αυτές ισχύει ακόμα περιορισμός αποβίβασης/επιβίβασης δεν εξυπηρετούν την τοπική κίνηση παρά ελάχιστο. Εξού και συνεχίζουν να υπάρχουν και οι γραμμές προς Γκύζη. Χαλάνδρι και Αγ.Δημήτριο που είναι ελεύθερες.

Όταν το 1960 θα μονοδρομηθούν οι βασικοί οδικοί άξονες του κέντρου (βλέπε Χαρ.Τρικούπη/Σπ.Τρικούπη/Ιπποκράτους) θα δημιουργηθεί το παράδοξο (αλλά ιστορικό) φαινόμενο τα λεωφορεία της Κηφισιάς και του Χαλανδρίου να διέρχονται από Χαρ.Τρικούπη στην άνοδο και από Σπ.Τρικούπη στην κάθοδο, αλλά ακόμα κι εγώ δεν έχω βρει ιστορικό λόγο για να γίνει κάτι τέτοιο! :D Όπως τα βλέπω εγώ, θα μπορούσαν άνετα να περνάνε τα λεωφορεία της Κηφισίας από Ιπποκράτους/Χαρ.Τρικούπη και του Χαλανδρίου από Σπ.Τρικούπη/Μπουμπουλίνας! Τότε δεν υπήρχαν και νταλίκες να μη χωράνε να στρίψουν από Ιπποκράτους Σόλωνος... Αν κάποιος γνωρίζει κάτι σχετικό είναι ευπρόσδεκτος να το καταθέσει!

Τελικά η συγκοινωνία στη Λ.Αλεξάνδρας έμεινε έτσι μέχρι τη δεκαετία του '70. Τότε και με τη λογική πια ότι θα πρέπει να υπάρχουν και "έκκεντρες" λεωφορειακές γραμμές, που θα ενώνουν δύο μεγάλους άξονες παρακάμπτοντας το κέντρο, ιδρύθηκε η γραμμή 181: Στ.Λαρίσης-Ερ.Σταυρός (μέσω Αλεξάνδρας) που με τα χρόνια επεκτάθηκε στο Πεντάγωνο, έγινε το 405 επί ΕΑΣ και σήμερα αποτελεί το μεγαλύτερο τμήμα του Β5. (περισσότερα στο σχετικό κεφάλαιο) Την ίδια στιγμή και συγκεκριμένα το 1975 ιδρύεται για πρώτη φορά γραμμή τρόλεϊ για τη Λ.Αλεξάνδρας, η θρυλική 7: Κυκλική Λ.Αλεξάνδρας. Η γραμμή αυτή λειτούργησε μόνη της για ένα διάστημα (η 8 ιδρύθηκε λίγο αργότερα) και είχε "αντίστροφη πορεία" απ' ό,τι τα επόμενα χρόνια και λίγο διαφορετική διαδρομή. Δηλαδή ξεκινούσε από Αμπελοκήπους, κατέβαινε τη Λ.Αλεξάνδρας, έστριβε αριστερά Πατησίων, μετά έβγαινε Σταδίου (και ΟΧΙ Ακαδημίας!) και ύστερα ακολουθούσε τη διαδρομή του Παγκρατίου μέχρι το Καλλιμάρμαρο, όπου συνέχιζε ευθεία στη νεοδιανοιγμένη Βασ.Κωνσταντίνου για να βγει στη Βασ.Σοφίας και ξανά αριστερά στην Αλεξάνδρας. Μετά από λίγο καιρό ήρθε και το 8, που έκανε την αντίθετη διαδρομή αλλά και αυτό διερχόταν από Βασ.Κωνσταντίνου. Το πότε εγακαταλείφθηκε η διαδρομή αυτή για την πιο σύντομη μέσω Βασ.Σοφίας και το πότε οι 7/8 άλλαξαν φορά μεταξύ τους είναι άγνωστό, αλλά η εναέριος στη Βασ.Κωνσταντίνου παρέμεινε στη θέση της για 30 περίπου χρόνια μέχρι που ξαναχρησιμοποιήθηκε το 2008 από το 10! Τελικά η "έκκεντρη" συγκοινωνία του 181 ήταν τόσο επιτυχημένη που το 1984 δημιουργήθηκε και γραμμή τρόλεϊ με παρόμοια διαδρομή, το γνωστό μας πια 14! Το οποίο και πήρε τον αριθμό αυτό εις μνήση του παλιού τραμ που διέσχιζε τη Λ.Αλεξάνδρας, αλλά και γιατί τον πρώτο χρόνο της ύπαρξής του λειτουργούσε ως συγκρότημα με το 13! ;)