[JohnPap]

Επίσης: για ένα φεγγάρι, κάπου μεταξύ 1977 και 1981 οι γραμμές της Άνω Νέας Σμύρνης είχαν ενώ ενωθεί με του Γαλατσίου και υπήρχε δηλ. Η γραμμή Ανω Νέα Σμύρνη - Γαλάτσι. Έπαιρνες το λεωφορείο στην Αιγαίου και πήγαινες κατ' ευθείαν Γαλάτσι. Στο κέντρο έκανε μόνο στάση.

Ἄν δέν μέ ἀπατᾶ ἡ μνήμη μου, μιλᾶς γιά τήν γραμμή «29/54 - Ἄνω Νέα Σμύρνη-Αἰγαίου-Γαλάτσι». Ἄν καί δέν εἶμαι σίγουρος γιά τό «29/54», εἶμαι ἀπολύτως βέβαιος γιά τήν ὀνομασία.

[pvuccino]

Οἱ δημοσιεύσεις σας μοῦ φέρνουν στό μυαλό μνῆμες πού ἄλλες ἔζησα καί ἄλλες εἶναι διηγήσεις ἀπό τόν συγχωρεμένο Πατέρα μου πού ὑπῆρξε ἐργαζόμενος στά λεωφορεῖα ἀπό τό 1945 μέχρι καί το 1980 (35 χρόνια βαρέα καί ἀνθυγιεινά!). Παρακαλῶ λοιπόν νά μοῦ ἐπιτρέψετε νά «ξεφύγω» λίγο καί νά ἀναφερθῶ καί σέ κάποια ἱστορικά στοιχεία πού ἅπτονται τῶν συγκοινωνιῶν.

Κίτρινο και μεγαλοπρεπές τό τράμ αὐτό, τερμάτιζε στό σημεῖο πού σήμερα τελειώνει ἡ ὁδός «Πατησίων» καί ἀρχίζει ἡ ὁδός «Χαλκίδος». Τό σημεῖο αὐτό εἶναι γνωστό καί ὡς «Ἁλυσσίδα» γιατί ἀπό ἐκεῖ περνοῦσε καί τό «Θηρίο», ὁπότε ἔκλειναν τόν δρόμο μέ δύο ἁλυσσίδες.
Φωτογραφία τράμ: Τράμ
Φωτογραφία ὁδοῦ Χαλκίδος: Ὁδός Χαλκίδος
Φωτογραφία Θηρίου: Θηρίο


Δυστυχῶς δέν θυμάμαι ποιά χρονιά ἦταν, ἀλλά ἀπό τά συμφραζόμενα ἴσως βρεθεῖ κάποιος νά συνδυάσει τίς χρονολογίες.

Ἡ ὁδός «Ἰωάννου Φωκά» πρίν μπαζωθεῖ καί ἀσφαλτοστρωθεῖ, ἦταν φυσικά ρέμα (ἔχω παίξει στίς ὄχθες του ὅταν ἤμουν μικρός). Τό ὅτι ἦταν ρέμα, ἀκόμη καί σήμερα εἶναι ἐμφανές. Ἡ ἄσφαλτος εἶναι ἐκεῖ πού ἦταν τότε ἡ κοίτη καί οἱ πολυκατοικίες πού εἶναι δεξιά καί ἀριστερά εἶναι χτισμένες σέ κεκλιμένο ἔδαφος.

Μετά τό μπάζωμα, τό τέρμα μεταφέρθηκε στό τρίγωνο πού «κόβει» τήν ὁδό «Ἁγίου Σπυρίδωνος» στήν διασταύρωσή της μέ τήν ὁδό «Ἰ. Φωκά».

Ἄς πᾶμε γιά λίγο στήν «Πλατεῖα Ἐργατῶν Πολεμιστῶν 1912-13». Ἔχω παίξει καί στήν τεράστια αὐτή ἔκταση ὅταν ἀκόμη ἦταν τό «ἀνοικτό» γήπεδο τοῦ «ΠΑΟ Πατησίων» καί τά μόνα κτίρια στήν περιοχή ἦταν ὁ θερινός κινηματογράφος «Ἀγάπη» (μεταξύ «Ἀμυκλῶν» καί «Σιβόρων») καί φυσικά ὁ Ἱερός Ναός τοῦ «Ἁγίου Ἀνδρέου». Ἄν βλέπετε τόν χάρτη, ἐντοπίστε τήν γωνία «Πανδοσίας» καί «Τράλλεων». Τότε, απέναντι ἀκριβῶς ἀπό τήν «Πανδοσίας» ὑπῆρχε δρόμος πού πέρναγε ἀκριβῶς μπροστά ἀπό τήν Ἐκκλησία καί ἔφθανε μέχρι τήν ὁδό «Γεωργούλια». Ἡ ὁδός αὐτή ὀνομαζόταν «Ἁγίου Ἀνδρέου».

Ὅταν καταργήθηκε τό παλιό τέρμα, τό «054» συνέχιζε πλέον στήν «Χαλεπά», δεξιά στήν «Γεωργούλια», ἀριστερά στήν «Ἁγίου Ἀνδρέου», μπροστά ἀπό τόν Ι. Ν. «Ἁγίου Ἀνδρέου», καθέτως τήν «Τράλλεων», συνέχιζε στην «Πανδοσίας», δεξιά στήν «Ἰ. Φωκά», ἀριστερά στήν «Ναρκίσσου» καί ἀμέσως δεξιά, ὅπου καί τερμάτιζε στόν δρόμο πού εἶναι διαγωνίως κάθετος στήν «Ναρκίσσου» καί στήν «Ἰ. Φωκά». Πρός Ἀθήνα· δεξιά στήν «Ἰ. Φωκά», ἀριστερά στήν «Ὠρωποῦ» (οὔτε σκέψη ὅτι ὑπῆρχε «Ὠρωποῦ» πίσω ἀπό τήν Ἐκκλησία), πέρναγε μπροστά ἀπό τόν κινηματογράφο «Πολένα» (γιά ὅσους θυμοῦνται), δεξιά στήν «Τράλλεων», ἀριστερά στήν «Ἀγίου Ἀνδρέου», δεξιά στήν «Γεωργούλια», ἀριστερά στήν «Χαλεπά» καί κατεύθυνση πρός Ἀθήνα.

Ἡ «Ἀγάπη» ἄνοιξε τό 1960, ἡ «Πολένα» τό 1965. Ἄν θυμόμουν πότε μπαζώθηκε ἡ «Ἰ. Φωκά» θά μποροῦσα νά εἶμαι σίγουρος γιά τήν ἀκριβή μετακίνηση τοῦ τέρματος ἀπό τήν «Χαλεπά». Μέ κάθε ἐπιφύλαξη, πρέπει νά ἦταν κάπου μεταξύ 1968 καί 1972.

Τά ὑπόλοιπα τέρματα τά ξέρετε. «Πτολεμαίων» κ.λπ. κ.λπ.

Δυστυχῶς δέν θυμᾶμαι τίς διαφορές ἀνάμεσα στήν «παλιά» καί στήν «νέα» διαδρομή. Ὅμως θυμᾶμαι ὅτι τό δρομολόγιο ἔφτανε μέχρι τό «Ἄσυλο Ἀνιάτων» στήν ὁδό «Ἀγίας Ζώνης». ( Μήπως θυμᾶμαι τό «180 - Ὁμόνοια-Ἁγία Ζώνη-Λαμπρινή»; ) Ἐκεῖ, εἴτε πέρναγε μπροστά ἀπό τό «Ἄσυλο Ἀνιάτων» (ὅπου ὑπῆρχε καί στάση) καί ἔστριβε δεξιά στήν «Κύπρου» γιά νά βγεῖ στήν Πατησίων, εἴτε ἔστριβε δεξιά στήν «Καλλιφρονά» γιά νά βγεῖ στήν Πατησίων. Ἀφοῦ ἔβγαινε στήν Πατησίων, ἔφτανε μέχρι τήν «Πλατεία Ἀμερικῆς» («Ἀγάμων» γιά τούς παλαιοτέρους, «Ἀνθεστηρίων» γιά τούς... ἀρχαίους ) καί ἔστριβε δεξιά στήν «Μηθύμνης», ἀριστερά στήν «Ἱεροσολύμων», δεξιά στήν «Ἁγίου Μελετίου» καί ἀμέσως ἀριστερά στήν «Ἀριστοτέλους», ἀριστερά «Χαλκοκονδύλη», δεξιά στήν «3ης Σεπτεμβρίου» (ὑπῆρχε διάζωμα πού ἐπέτρεπε ΜΟΝΟΝ σέ λεωφορεῖα νά πᾶνε ἀντίθετα), δεξιά «Βερανζέρου» ὅπου καί ἡ ἀφετηρία ἐπί τῆς «Βερανζέρου 22».

Ἀργότερα ἡ ἀφετηρία μετακινήθηκε στήν «Βερανζέρου 42» (κοντά στήν Μενάνδρου) ὁπότε ἀπό «Ἀριστοτέλους» κατ' εὐθείαν δεξιά «Βερανζέρου».

Συγχωρῆστε με γιά τίς ἱστορικές ἀναδρομές, ἀλλά ἄς μείνει καί κανένα γραπτό ἀπό ἐμᾶς ἀφοῦ τό κράτος (ἀπ' ὅτι φαίνεται) δέν δίνει δεκάρα γιά τίς ἱστορικές μνῆμες αὐτῆς τῆς χώρας... :-(

Σᾶς ἔχω καί κάποιες πληροφορίες γιά τό 608, άλλά σέ ἄλλη δημοσίευση... «608 user» μείνε ἥσυχος! Δέν θά σοῦ τό πειράξω!

---

---

---

Νά σᾶς ὑπενθυμίσω ὅτι ὅλες οἱ λεωφορειακές γραμμές πού ἔρχονταν ἀπό «Περισσό», «Νέα Ἰωνία», «Νέα Φιλαδέλφεια», λίγο ὡς πολύ οἱ γραμμές πού τώρα σταθμεύουν ἐπί τῆς «Στουρνάρη» (μεταξύ «Πατησίων» καί «3ης Σεπτεμβρίου»), στάθμευαν ἐπί τῆς ὁδοῦ «Βερανζέρου 4».

Ἔρχονταν ἀπό «Πατησίων», ἀριστερά «Χαλκοκονδύλη», δεξιά ὁδός «Κάννιγκος» καί πάλι δεξιά «Βερανζέρου».

Ὅταν ἀναχωροῦσαν, δεξιά «Πατησίων» καί ὅπου φύγει-φύγει!

Τότε στήν «Πλατεῖα Κάννιγκος», στήν ὁδό «Ἀκαδημίας» καί στούς γύρω δρόμους γίνονταν τῆς... πόπης ἀπό ἀφετηρίες...

Μάλιστα! Εξαιρετικά ενδιαφέρον! Η Ιωάννου Φωκά φαίνεται ακόμα και σήμερα ότι ήταν ρέμα, μιας και είναι σε χαμηλότερο επίπεδο από τις υπόλοιπες οδούς. Όσο για τη γραμμή της Λαμπρινής, είναι όντως η 180: Ομόνοια-Αγ.Ζώνη-Λαμπρινή, μιας και αυτός ήταν ο παλιός της αριθμός. Κάποια στιγμή συνενώθηκε με τις γραμμές του Ταύρου και του Ρουφ στο διακεντρικό 180/4/71: Ταύρος-Ρουφ-Λαμπρινή, το οποίο δεν γνωρίζω σε ποια ακριβώς φάση διαλύθηκε στα "εξ ων συνετέθη", αλλά το 1981 με τη νέα αρίθμηση της ΕΑΣ η γραμμή είχε αφετηρία στην Ομόνοια με τις αριθμήσεις 052: Αθήνα-Λαμπρινή Α΄ (προφανώς η παλιά διαδρομή) και 054: Αθήνα-Λαμπρινή Β΄ (προφανώς η νέα). Σχεδόν αμέσως το 052 καταργήθηκε αφήνοντας μόνο το 054. (γι' αυτό πιστεύω ότι το 052 ήταν η παλιά διαδρομή που διερχόταν από το Άσυλο Ανιάτων όπως είπατε) Αυτό που είναι εντελώς νέα πληροφορία για μένα ήταν ότι η γραμμή έμπαινε μέσα από την Πλατ.Αμερικής κι έβγαινε στην Αριστοτέλους μέσω Μηθύμνης, μιας κι εγώ το θυμάμαι πάντα από Κοδριγκτώνος! Παρ' όλα αυτά πρόλαβα το τέρμα στη γωνία της Βερανζέρου με την Γ΄ Σεπτεμβρίου και τη λωρίδα αντίθετης κυκλοφορίας στην Πλατ.Λαυρίου που διατηρήθηκε μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του '90.

Γενικά πάντως, θέλω να σας πω δύο πράγματα: 1) να ρωτήσω αν θυμάστε πότε ιδρύθηκε περίπου η γραμμή ή τουλάχιστον από πότε τη θυμάστε να υπάρχει και 2) να σας ευχαριστήσω για την ιστορική αναδρομή που κάνατε και να σας ενθαρρύνω να την συνεχίσετε. Για έναν άνθρωπο σαν εμένα που κάνει έρευνα πάνω στην ιστορία των αστικών συγκοινωνιών, η προσωπική μαρτυρία κάποιου που τα έζησε όλα αυτά και τα θυμάται από πρώτο χέρι είναι μακράν σημαντικότερη από οποιονδήποτε χάρτη ή δημοσίευμα της εποχής. Βλέπετε οι χάρτες μπορούν να έχουν σφάλματα (όπως άλλωστε και οι σημερινοί ου ΟΑΣΑ) και τα δημοσιεύματα να είναι ανακριβή. Γι' αυτό και θέλω να ξαναπώ ένα μεγάλο ευχαριστώ και ελπίζω να συνεχίσετε τις ενδιαφέρουσες δημοσιεύσεις σας.

---

Ἄν δέν μέ ἀπατᾶ ἡ μνήμη μου, μιλᾶς γιά τήν γραμμή «29/54 - Ἄνω Νέα Σμύρνη-Αἰγαίου-Γαλάτσι». Ἄν καί δέν εἶμαι σίγουρος γιά τό «29/54», εἶμαι ἀπολύτως βέβαιος γιά τήν ὀνομασία.

Έχετε δίκιο, αυτός είναι ο αριθμός. Το 29 ήταν ο αριθμός της Άνω Ν.Σμύρνης και το 54 του Γαλατσίου. Υπήρχε δε και εκδοχή μέσω Μπακνανά, που ήταν και η αρχική διαδρομή της γραμμής 29. Όταν μάλιστα το διακεντρικό καταργήθηκε, η νέα αφετηρία της γραμμής Γαλατσίου τοποθετήθηκε στην οδό Κοραή ούτως ώστε να υπάρχει άμεση μετεπιβίβαση μεταξύ των δύο γραμμών. Το ίδιο ακριβώς συνέβη με το διακεντρικό 31/58: Ν.Σμύρνη-Ν.Φιλαδέλφεια(Εργατ.Κατοικίες) που το 1981 "χωρίστηκε" στο τρόλεϊ 10: Κοραή-Ν.Σμύρνη και στο λεωφορείο 619: Αθήνα-Ν.Φιλαδέλφεια, με αφετηρία επίσης στην Κοραή. Αξίζει δε να αναφερθεί ότι πριν τη δημιουργία των διακεντρικών αυτών, οι αφετηρίες των γραμμών Γαλατσίου και Ν.Φιλαδέλφειας (54 και 58 αντίστοιχα) ήταν στη γενικότερη περιοχή της Πλατ.Λαυρίου, μαζί με τις υπόλοιπες γραμμές της Πατησίων.

[mercedes1988]

Το 217 και το 229 που έκαναν τέρμα στον Άγ.Δημήτριο πριν μεταφερθούν στο σταθμό Δάφνης?

[N1Ellinikou]

Το 217 και το 229 που έκαναν τέρμα στον Άγ.Δημήτριο πριν μεταφερθούν στο σταθμό Δάφνης?

Εδώ.

[aliance]

Αυτο ηταν του 219/816,το 217/229 έκαναν στη πλατεια Ελενας Βενιζελου

[N1Ellinikou]

Αυτο ηταν του 219/816,το 217/229 έκαναν στη πλατεια Ελενας Βενιζελου

Έχεις δίκιο, εκ παραδρομής διάβασα 219/816!

[gregory]

Ξέρει κανείς που έκαναν τέρμα οι καταργημένες γραμμές 134/135 στον Ασύρματο;

[N1Ellinikou]

Ξέρει κανείς που έκαναν τέρμα οι καταργημένες γραμμές 134/135 στον Ασύρματο;

Πρέπει να έκαναν τέρμα στην οδό Λυκούργου στον Άγιο Δημήτριο.

Σε λήψη του 2009 από το Google Street View, αχνοφαίνεται ένας στύλος στάσης της ΕΘΕΛ.

[gregory]

Πρέπει να έκαναν τέρμα στην οδό Λυκούργου στον Άγιο Δημήτριο.

Σε λήψη του 2009 από το Google Street View, αχνοφαίνεται ένας στύλος στάσης της ΕΘΕΛ.

Σε ευχαριστώ για την απάντηση

[mercedes1988]

To 308 που έκανε τέρμα στο Κορωπί την εποχή της ΕΑΣ?