[ns_]

"... στο τέρμα των Λεωφορείων στην Καισαριανή που ήταν, τότε, στου Κόλλια (10η Στάση σήμερα)."

(από σελίδα στο facebook που την φέρνει το google, αλλά δεν είναι πλέον διαθέσιμη)


"Το πρώτο Δημοτικό Συμβούλιο

Tο απόσπασμα από το βιβλίο του π. Προέδρου του Δημ. Συμβουλίου κ. Nίκου Σάμιου "H ιστορία του Δήμου Καισαριανής – Μέσα από τα πρακτικά του Δημοτικού Συμβουλίου – εκδόσεις "Εντός", είναι κατατοπιστικό για την περίοδο αυτή.
«Το πρώτο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου μας συνεδρίασε για πρώτη φορά στις 9 Απριλίου του 1934 στο σπίτι του Δημοτικού Συμβούλου Αρ. Περιμένη (καθηγητή Μαθηματικών), στην οδό Σκοπευτηρίου 55 [...]

[...]

Τα βασικότερα από τα θέματα που ασχολήθηκε το Δ.Σ. - μερικά από τα οποία λύθηκαν σύντομα, άλλα που εκκρεμούσαν γιατί δεν υπήρχαν χρήματα και άλλα που δεν λύθηκαν ποτέ - ήταν:

26 - 4 - 34

[... μεταξύ πολλών άλλων:]

 Προβληματισμός για κατασκευή της λεωφόρου, επέκταση λεωφορειακής γραμμής μέχρι "Κόλλια", για να τονωθεί η τουριστική κίνηση προς τις αρχαιότητες της Καισαριανής."

(από ιστότοπο ΣΠΑΥ - Σύλλογος Προστασίας και Ανάπτυξης Υμηττού
http://www.spay.gr/el/2009-03-31-10-49-4...-29-37.htm. )

---

Αυτό ήταν το τραμ που αντικαταστάθηκε από το τρόλεϊ 2: Κυψέλη-Παγκράτι. (βλέπε Κεφάλαιο 2) Λεωφορειακή γραμμή παράλληλη δεν ήξερα ότι υπήρχε και δεν το έχεις αναφέρει πιο πάνω. Μήπως ξέχασες να το γράψεις κι αυτό όπως το 48;

Όχι, δεν υπήρχε γραμμή ξεχωριστή 12 στη λίστα - μόνο το διακεντρικό 12/2. Όταν λέω γραμμή 12, δεν εννοώ απαραίτητα λεωφορειακή. Όμως οι αριθμήσεις Α/Β ήταν πάντοτε (διακεντρικές συνήθως) συγκολλήσεις προϋφιστάμενων γραμμών. Όποτε, κάποια στιγμή πρίν από το 1952, σίγουρα θα υπήρχε κάποια γραμμή (λεωφορειακή ή τραμ) που συγκολλήθηκε με τη γραμμή 2, για να σχηματίσει το 12/2... Αυτό που προκύπτει σίγουρα είναι ότι το 12 ήταν γραμμή του Παγκρατίου.

Εδώ έχεις κάνει λάθος στον αριθμό. Πρόκειται για τη γραμμή 94 της Αναλήψεως (το 96 πήγαινε Λούτσα-το χεις γράψει και παρακάτω) επί της Φορμίωνος. Η γραμμή επεκτάθηκε στη Ζωοδόχο Πηγή, επί ΕΑΣ έγινε το 214 και σήμερα αποτελεί τμήμα του 732.

96 έγραφε το δημοσίευμα... Έχεις δίκιο - είχαν κάνει λάθος...

Κι αυτό είναι λάθος. (ή της εφημερίδας ή δικό σου) Η γραμμή 99 ήταν το Ομόνοια-Αγ.Άννα (επί της Πέτρου Ράλλη) που επεκτάθηκε με τα χρόνια στον Αγ.Ιωάννη Ρέντη κι έγινε το σημερινό 838.

Της εφημερίδας ήταν το λάθος. Και έτσι την έκαναν Αγ. Μαρίνα την Αγ. Άννα...

Αυτό αποτελούσε την αρχική γραμμή λεωφορείων της ΗΕΜ Β: Μητρόπολη-Βύρων που τελικά επεκτάθηκε Μοναστηράκι και μετά τον Πόλεμο αντικαταστάθηκε από ιδιωτικά λεωφορεία. Τελικά απέκτησε δύο παρακλάδια, το 104: Μοναστηράκι-Ν.Ελβετία και 104Α: Μοναστηράκι-Μεταμόρφωση, που το '81 επί ΕΑΣ έγιναν τα γνωστά μας 209/210.

Και πάλι παράξενο που η γραμμή Β της ΗΕΜ ήταν Μητρόπολη-Βύρων... Δεν φαντάζομαι να υπήρχε ιδιαίτερος λόγος, μάλλον αυθαίρετη επιλογή ή έτυχε να υπάρχει εκεί κάποιος χώρος όταν σχεδιάστηκε η γραμμή...

[ns_]

Ψάχνοντας για το "40: Ζωγράφου (Καμπά) --> ?" βρήκα το παρακάτω ενδιαφέρον δημοσίευμα. Είναι του ... 1936 (7/11/1936 - Δικτατορία Μεταξά) από το "Ελεύθερον Βήμα", και το παραθέτω αυτούσιο (όσον αφορά τις διχοτομήσεις):

"ΔΙΧΟΤΟΜΗΣΙΣ ΛΕΩΦΟΡΕΙΑΚΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ

Εκ του υπουργείου των σιδηροδρόμων και αυτοκινήτων ανεκοινώθη ότι προς αρτιωτέραν εξυπηρέτησιν του κοινού, απεφασίσθη η διχοτόμησις και διαρρύθμισις των κάτωθι λεωφορειακών γραμμών:

* Η γραμμή Δημοτικού Θεάτρου - Ζωγράφου διχοτομείται εις γραμμήν Δημοτικού Θεάτρου - Γουδί - Πανεπιστημιουπόλεως και Δ. Θεάτρου - Ζωγράφου. Εις την ούτω διχοτομουμένην γραμμήν προστίθενται δύο λεωφορεία.

* Η γραμμή Αθηνών - Βουλιαγμένης διχοτομείται εις γραμμήν Αθηνών - Αγίου Ιωάννου και Αθηνών - Αγίου Αρτεμίου.

* Η γραμμή της Λεωφόρου Συγγρού τριχοτομείται εις γραμμήν Ακαδημίας - Αγίου Σώστη, Ακαδημίας - Χαροκόπου και Ακαδημίας - Νέας Σμύρνης - Αγίας Παρασκευής. Εις τα ούτω δημιουργουμένας τρεις γραμμάς προστίθενται επτά λεωφορεία.

[...]"


Συνεπώς:

1) Τω καιρώ εκείνω, η αφετηρία του λεωφορείου Ζωγράφου ήταν ... το Δημοτικό Θέατρο (!)

2) Η γραμμή για Γουδή και Ζωγράφου ήταν ... ενιαία (!) μέχρι το 1936

3) "Πανεπιστημιούπολη" εδώ, τι εννοείται; Ασφαλώς όχι η τωρινή, καθώς αυτή ξεκίνησε να δημιουργείται τη δεκαετία του 1970... Μήπως η Ιατρική Σχολή στο Γουδί;

4) Όταν λέει ότι διχοτομείται η γραμμή Αθηνών - Βουλιαγμένης, εννοεί ότι είχαν φτιάξει μια γραμμή που να περνάει από Αγ. Ιωάννη και μία που να περνάει από Αγ. Αρτέμιο, αλλά αμφότερες να καταλήγουν στη Βουλιαγμένη (όπως είναι π.χ. τώρα τα 136/137 που έχουν κοινή αφετηρία και τέρμα, αλλά παραλλάσσουν τη διαδρομή τους - Μπακανά vs Αιγαίου; ) Λεωφόρος Βουλιαγμένης δεν υπήρχε τότε... Ή μήπως υπήρχε αλλά έφτανε μόνο π.χ. ως Καλογήρους; Αυτό είναι πιο λογικό. Και συνεπώς το 227 και το παλιό 228 (η ιστορική συνέχεια του λεωφ. του Αγ. Ιωάννη) είναι "αδελφάκια" και ίσως αυτό να εξηγεί και τη συναπτή τους αριθμοδοσία το 1981... [Μήπως θα έπρεπε μάλιστα (καθώς έχω φαγωθεί να "ανασυστήσω" το 228 ), να κοπεί το 227 στον Αγ. Ιωάννη που έχει μετρό, και να γίνει μια γραμμή 227 ΑΓ. ΑΡΤΕΜΙΟΣ - ΣΤ. ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗΣ - ΑΝΩ ΔΑΦΝΗ...]

5) Βλέπουμε τη γέννηση του λεωφορείου της Νέας Σμύρνης (31) όπως το προλάβαμε ως τρόλλεϋ 10, και πλέον σαν τράμ! (η αντιστροφή της τυπικής ακολουθίας από τραμ σε λεωφορείο που επισήμανε ο pvuccino!). Αγ. Παρασκευή είναι φυσικά η γνωστή εκκλησία επί της Ελ. Βενιζέλου. Η επέκταση της γραμμής προς Αχιλλέως έγινε αρκετά αργότερα.... Όσον αφορά την ύπαρξη ξεχωριστών γραμμών Αγ. Σώστη και Χαροκόπου (που απέχουν μεταξύ τους μόλις 2 τετράγωνα) εξηγείται μόνον εάν η γραμμή της Χαροκόπου έμπαινε μέσα στην Καλλιθέα και ανέβαινε τη Χαροκόπου, οπότε ήταν μια πρωτόλεια μορφή του αντίστοιχου κομματιού του 040 σήμερα (που μπαίνει από Συγγρού, Ατθιδών - Δοϊράνης και ανεβαίνει τη Χαροκόπου μέχρι Θησέως. Το δε λεωφορείο του Αγ. Σώστη, μπορεί να θεωρηθεί ως ο πρόδρομος των λεωφορείου της Άνω Ν. Σμύρνης... Από το δημοσίευμα δεν προκύπτει εάν υπήρχε ήδη γραμμή Μπακνανά τότε, πάντως του 136 είναι σίγουρα πρόγονος (λεωφορείο στην Αιγαίου πήγε γύρω στα μέσα της δεκαετίας του 1950 εάν δεν απατώμαι...)

[ns_]

Περί 12/2...

"ΟΙ ΓΡΑΜΜΕΣ ΤΩΝ ΠΑΛΙΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΤΡΑΜ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ.

[...]
 
ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ ΑΘΗΝΩΝ
2. Ομόνοια-Σύνταγμα-Αγγλικανική Εκκλησία (έως το 1926)
2. Ομόνοια-Κυψέλη (μετά το 1926)
[...]
12.Ακαδημία-Παγκράτι
[...]

Το 12 του Παγκρατίου λειτούργησε με τις εξής συνενώσεις κατά καιρούς:
5/12 Σταθμός Λαρίσσης-Παγκράτι
3/12 Πλατεία Αμερικής-Παγκράτι
2/12 Κυψέλη-Παγκράτι

Η τελευταία υπήρχε λίγο πριν την κατάργηση και έδωσε τη θέση της στη γραμμή τρόλλεϋ 2 Κυψέλη-Παγκράτι που υπάρχει μέχρι σήμερα με τον ίδιο αριθμό και διαδρομή Άνω Κυψέλη-Παγκράτι-Καισαριανή, μετά από διαδοχικές επεκτάσεις. Η διαδρομή από Πλ. Κυψέλης προς Πλατεία Παγκρατίου ήταν ή ίδια με την αρχική του τρόλλεϋ (πριν τις μονοδρομήσεις της Πανεπιστημίου κλπ), δηλ. Κυψέλης-Ευελπίδων-Πατησίων (28ης Οκτωβρίου)-Πανεπιστημίου-Όλγας-Ρέμμα Ιλισσού (σημ. Βασ.Κων/νου)-Ερατοσθένους-Ευτυχίδου-Τέρμα Πλ. Παγκρατίου."

http://www.cretaclassicclub.gr/index.php?topic=196.0

[pvuccino]

1) Τω καιρώ εκείνω, η αφετηρία του λεωφορείου Ζωγράφου ήταν ... το Δημοτικό Θέατρο (!)

To Δημοτικό Θέατρο ήταν η αφετηρία για Ζωγράφου, Άνω Ιλίσια, Γηροκομείο και Ελληνορώσων. Όταν λέμε φυσικά "Δημοτικό Θέατρο" εννοούμε το κομψοτέχνημα που υπήρχε εκεί που σήμερα είναι η Πλατ.Κοτζιά, εφάμιλλο (αν όχι ομορφότερο) μ' αυτό του Πειραιά. Το Δημοτικό Θέατρο Αθηνών το γκρέμισε ο δήμαρχος Κοτζιάς, για να φτιάξει... πλατεία με τ' όνομά του!!

2) Η γραμμή για Γουδή και Ζωγράφου ήταν ... ενιαία (!) μέχρι το 1936

Μάλλον ήταν μια, μόνο αυτή του Ζωγράφου, απλά περνόντας από Παπαδιαμαντοπούλου εξυπηρετούσε και το Γουδή. Προφανώς το 1936 δημιουργήθηκε η "παραλλαγή" προς Γουδή, με τον ίδιο αριθμό φυσικά στην αρχή. (μιλάμε για τα σημερινά 622/815)

3) "Πανεπιστημιούπολη" εδώ, τι εννοείται; Ασφαλώς όχι η τωρινή, καθώς αυτή ξεκίνησε να δημιουργείται τη δεκαετία του 1970... Μήπως η Ιατρική Σχολή στο Γουδί;

Προφανώς ναι. Είναι και η Οδοντιατρική Σχολή απέναντι, άρα μάλλον για τα δεδομένα της εποχής, αυτό αποτελούσε... Πανεπιστημιούπολη!

4) Όταν λέει ότι διχοτομείται η γραμμή Αθηνών - Βουλιαγμένης, εννοεί ότι είχαν φτιάξει μια γραμμή που να περνάει από Αγ. Ιωάννη και μία που να περνάει από Αγ. Αρτέμιο, αλλά αμφότερες να καταλήγουν στη Βουλιαγμένη (όπως είναι π.χ. τώρα τα 136/137 που έχουν κοινή αφετηρία και τέρμα, αλλά παραλλάσσουν τη διαδρομή τους - Μπακανά vs Αιγαίου; ) Λεωφόρος Βουλιαγμένης δεν υπήρχε τότε... Ή μήπως υπήρχε αλλά έφτανε μόνο π.χ. ως Καλογήρους; Αυτό είναι πιο λογικό. Και συνεπώς το 227 και το παλιό 228 (η ιστορική συνέχεια του λεωφ. του Αγ. Ιωάννη) είναι "αδελφάκια" και ίσως αυτό να εξηγεί και τη συναπτή τους αριθμοδοσία το 1981... [Μήπως θα έπρεπε μάλιστα (καθώς έχω φαγωθεί να "ανασυστήσω" το 228 ), να κοπεί το 227 στον Αγ. Ιωάννη που έχει μετρό, και να γίνει μια γραμμή 227 ΑΓ. ΑΡΤΕΜΙΟΣ - ΣΤ. ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗΣ - ΑΝΩ ΔΑΦΝΗ...]

Ως γραμμή Αθηνών-Βουλιαγμένης εννοεί φυσικά τη γραμμή Αθηνών-Λ.Βουλιαγμένης, όπως παρακάτω αναφέρεται στη γραμμή Αθηνών-Λ.Συγγρού. Τελικά μετά από σύντομη έρευνα που έκανα τελευταία, κατέληξα ότι η Βουλιαγμένης δε διανοίχτηκε τελικά τη δεκαετία του '50, όπως είχα πει σε άλλο post, αλλά τη δεκαετία του '30! Βέβαια και πάλι δεν έφτανε Γλυφάδα όπως σήμερα, μετά τον Άλιμο ακολουθούσε τη χάραξη της σημερινής Λ.Κύπρου μέσα στην Αργυρούπολη και μετά μέσω Γούναρη και Πριγκ.Πέτρου κατέληγε στην Παραλία. (αν και λεγόταν Βουλιαγμένης παρ' όλα αυτά!) Πιθανώς το 1936 η διάνοιξή της να είχε φτάσει μέχρι τον Αγ.Ιωάννη και η μία γραμμή που είχε τότε να "χωρίστηκε στα δύο" για να εξυπηρετήσει και την περιοχή της Γούβας. (αν και σε χάρτη του '33 που έχω δείχνει και τις δύο γραμμές/αλλά και τη γραμμή της Ηλιούπολης να διέρχονται από Ηλιουπόλεως... Ουφ! Μπέρδεμα!) Υπάρχει βέβαια και η άλλη πιθανότητα: Πριν τη διάνοιξη της σημερινής Βουλιαγμένης, να ονομαζόταν "Βουλιαγμένης" η Ηλιουπόλεως... (αν και πάλι δεν "ταιριάζουν" οι χρονολογίες...)

Βλέπουμε τη γέννηση του λεωφορείου της Νέας Σμύρνης (31) όπως το προλάβαμε ως τρόλλεϋ 10, και πλέον σαν τράμ! (η αντιστροφή της τυπικής ακολουθίας από τραμ σε λεωφορείο που επισήμανε ο pvuccino!). Αγ. Παρασκευή είναι φυσικά η γνωστή εκκλησία επί της Ελ. Βενιζέλου. Η επέκταση της γραμμής προς Αχιλλέως έγινε αρκετά αργότερα.... Όσον αφορά την ύπαρξη ξεχωριστών γραμμών Αγ. Σώστη και Χαροκόπου (που απέχουν μεταξύ τους μόλις 2 τετράγωνα) εξηγείται μόνον εάν η γραμμή της Χαροκόπου έμπαινε μέσα στην Καλλιθέα και ανέβαινε τη Χαροκόπου, οπότε ήταν μια πρωτόλεια μορφή του αντίστοιχου κομματιού του 040 σήμερα (που μπαίνει από Συγγρού, Ατθιδών - Δοϊράνης και ανεβαίνει τη Χαροκόπου μέχρι Θησέως. Το δε λεωφορείο του Αγ. Σώστη, μπορεί να θεωρηθεί ως ο πρόδρομος των λεωφορείου της Άνω Ν. Σμύρνης... Από το δημοσίευμα δεν προκύπτει εάν υπήρχε ήδη γραμμή Μπακνανά τότε, πάντως του 136 είναι σίγουρα πρόγονος (λεωφορείο στην Αιγαίου πήγε γύρω στα μέσα της δεκαετίας του 1950 εάν δεν απατώμαι...)

Και πάλι έχουμε μπέρδεμα με τις χρονολογίες. Στο χάρτη του '33 που έχω, δείχνει ξεκάθαρα την 17: Ακαδημία-Ν.Σμύρνη (το τέρμα δεν το δείχνει, άρα μπορεί να 'ναι και στην Αγ.Παρασκευή) καθώς και τις "τοπικές" 27: Ακαδημία-Δουργούτη (Ν.Κόσμος) με τέρμα στο ύψος της σημερινής Γέφυρας με την Καλλιρρόης και 27: Ακαδημία-Χαροκόπου με τέρμα στο ύψος της ομώνυμης οδού. (αν και δεν καταλαβαίνω το νόημα των "τοπικών" αυτών γραμμών, αφού ήδη από τη Λ.Συγγρού περνούσαν τα λεωφορεία της ΗΕΜ, κάτι που θα απέτρεπε την επιβίβαση/αποβίβαση των γραμμών των ιδιωτών επί της Λεωφόρου) Επίσης υπάρχουν οι γραμμές 21: Ακαδημία-Γλυφάδα-Βούλα, 55: Ακαδημία-Βουρλοπόταμος (η σημερινή Αμφιθέα/πρόγονος του 126) 64: Ακαδημία-Ελληνικό και 66: Ακαδημία-Λ.Συγγρού (μέχρι ποιο ύψος άραγε;; ) Από την άλλη έχω και μια φωτογραφία ενός λεωφορείου του 1936, με προμετωπίδα 17: Ακαδημία-Λ.Συγγρού και κολλημένο στο παρμπρίτζ ταμπελάκι που λέει 27: Ν.Σμύρνη!

[ns_]

Και πάλι έχουμε μπέρδεμα με τις χρονολογίες. Στο χάρτη του '33 που έχω, δείχνει ξεκάθαρα την 17: Ακαδημία-Ν.Σμύρνη (το τέρμα δεν το δείχνει, άρα μπορεί να 'ναι και στην Αγ.Παρασκευή) καθώς και τις "τοπικές" 27: Ακαδημία-Δουργούτη (Ν.Κόσμος) με τέρμα στο ύψος της σημερινής Γέφυρας με την Καλλιρρόης και 27: Ακαδημία-Χαροκόπου με τέρμα στο ύψος της ομώνυμης οδού. (αν και δεν καταλαβαίνω το νόημα των "τοπικών" αυτών γραμμών, αφού ήδη από τη Λ.Συγγρού περνούσαν τα λεωφορεία της ΗΕΜ, κάτι που θα απέτρεπε την επιβίβαση/αποβίβαση των γραμμών των ιδιωτών επί της Λεωφόρου) Επίσης υπάρχουν οι γραμμές 21: Ακαδημία-Γλυφάδα-Βούλα, 55: Ακαδημία-Βουρλοπόταμος (η σημερινή Αμφιθέα/πρόγονος του 126) 64: Ακαδημία-Ελληνικό και 66: Ακαδημία-Λ.Συγγρού (μέχρι ποιο ύψος άραγε;; ) Από την άλλη έχω και μια φωτογραφία ενός λεωφορείου του 1936, με προμετωπίδα 17: Ακαδημία-Λ.Συγγρού και κολλημένο στο παρμπρίτζ ταμπελάκι που λέει 27: Ν.Σμύρνη!

Μιας και λέμε για τις παλαιές γραμμές της Λεωφ. Συγγρού βρήκα το παρακάτω ενδιαφέρον από το Ελεύθερον Βήμα της ... 29/10/1940 (!). Πρόκειται για επιστολή των "Κατοίκων της Συνοικίας Κυνοσάργους" που περιέχει πολύτιμα στοιχεία:

"Κύριε Διευθυντά,

Η πολυπληθής συνοικία Κυνοσάργους εξυπηρετείται συγκοινωνιακώς μόνον με τα λεωφορεία της γραμμής "Συνοικία Κυνοσάργους - Πλατεία Αγίων Θεοδώρων". Τα λεωφορεία ταύτα ακολουθούσι την εξής διαδρομήν: Από το τέρμα της Λεωφόρου Πρωτοσυγγέλου Φραντζή (όπου η αφετηρία των) και δι' αυτής εισέρχονται εις την Λεωφόρον Συγγρού και δι' αυτής πάλιν τερματίζουσιν εις την Πλατείαν Αγίων Θεοδώρων. Η διαδρομή αύτη ουδόλως εξυπηρετεί την μεγάλην συνοικίαν Κυνοσάργους, ήτις αρχομένη από της Λεωφόρου Φραντζή φθάνει μέχρι των Στρατιωτικών Φυλακών της οδού Βουλιαγμένης και της στάσεως Βαρριώτη, υποχρεουμένων των κατοίκων της συνοικίας ταύτης να κατέρχωνται εις την Λεωφόρον Φραντζή διά να πάρουν το αυτοκίνητον, ενώ άπαντες θα εξυπηρετούντο εάν τα αυτοκίνητα ηκολούθουν την οδόν Θεοδωρήτου Βρεσθένης (και όχι την παράλληλον ταύτης Λεωφόρον Συγγρού), ήτις αρχομένη από την Λεωφόρον Φραντζή διασχίζει ολόκληρον την συνοικίαν Κυνοσάργους εις το μέσον. Προ καιρού ο Δήμος Αθηναίων εις σχετικάς ενεργείας ημών διά την αλλαγήν της διαδρομής μάς απήντησεν ότι κωλύεται εις τούτο διότι δεν είχε περατωθεί η νέα γέφυρα η αντικαταστήσασα την παλαιάν γέφυραν Μερκούρη επί της οδού Βούρβαχη. Τώρα όμως που η εν λόγω γέφυρα επερατώθη και η κοίτη του Ιλισσού ετακτοποιήθη (και ταύτα προς τιμήν της Εθνικής Κυβερνήσεως και του Δήμου) υποβάλλομεν και πάλιν άπαντες οι κάτοικοι της συνοικίας Κυνοσάργους βαθυτάτην παράκλησιν όπως τα λεωφορεία της συνοικίας μας ακολουθούσι την διαδρομήν "Λεωφόρος Πρωτοσυγγέλου Φραντζή - Οδός Θεοδωρήτου Βρεσθένης - οδός Νέγρη - Γέφυρα οδού Βούρβαχη - Λεωφόρος Συγγρού" [...]

Μετά τιμής,

ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΗΣ ΣΥΝΟΙΚΙΑΣ ΚΥΝΟΣΑΡΓΟΥΣ"

[garvanitis]

Είναι προφανές ότι η επιστολή έχει συναχθεί αρκετές ημέρες πριν... Ήδη από την παραμονή της δημοσίευσής της είχαν επιταχθεί τα λεωφορεία της γραμμής αυτής μαζί με το σύνολο των υπολοίπων της χώρας για την μεταφορά των εφέδρων τα πεδία της μάχης του Ελληνοϊταλικού Πολέμου όπου και παρείχαν τις υπηρεσίες τους στη συνέχεια ως ασθενοφόρα για την μεταφορά των τραυματιών. Ελάχιστα από αυτά επέστρεψαν με τη συνθηκολόγηση της Ελλάδας το 1941 και τη γερμανική κατοχή και πολλά από αυτά καταστράφηκαν εσκεμμένα από τους ιδιοκτήτες τους προκειμένου να μην πέσουν στα χέρια του κατακτητή. Όσα τελικώς επιβίωσαν πρόσφεραν ελάχιστα στις συγκοινωνίες της περιόδου λόγω του μικρού αριθμού τους και της μεγάλης ανάγκης μεταφοράς ενώ η έλλειψη καυσίμων οδήγησε στην μετατροπή τους σε γκαζοζέν χρησιμοποιώντας ως καύσιμο το ξυλόπνευμα. Οι σταδιακές απώλειες λόγω σοβαρών βλαβών επέτειναν το πρόβλημα.
Τα ΚΤΕΛ ιδρύθηκαν το 1952, πριν από αυτά λειτουργούσαν τα ΚΤΕ και οι ΑΚΔ. Μιας και επεκτείνεται η ιστορική έρευνα ίσως θα ήταν σκόπιμο είτε να αλλαχθεί ο τίτλος του θέματος, είτε να ανοιχθεί ένα άλλο για την προ ΚΤΕΛ εποχή.

[ns_]

Είναι προφανές ότι η επιστολή έχει συναχθεί αρκετές ημέρες πριν... Ήδη από την παραμονή της δημοσίευσής της είχαν επιταχθεί τα λεωφορεία της γραμμής αυτής μαζί με το σύνολο των υπολοίπων της χώρας για την μεταφορά των εφέδρων τα πεδία της μάχης του Ελληνοϊταλικού Πολέμου όπου και παρείχαν τις υπηρεσίες τους στη συνέχεια ως ασθενοφόρα για την μεταφορά των τραυματιών. Ελάχιστα από αυτά επέστρεψαν με τη συνθηκολόγηση της Ελλάδας το 1941 και τη γερμανική κατοχή και πολλά από αυτά καταστράφηκαν εσκεμμένα από τους ιδιοκτήτες τους προκειμένου να μην πέσουν στα χέρια του κατακτητή. Όσα τελικώς επιβίωσαν πρόσφεραν ελάχιστα στις συγκοινωνίες της περιόδου λόγω του μικρού αριθμού τους και της μεγάλης ανάγκης μεταφοράς ενώ η έλλειψη καυσίμων οδήγησε στην μετατροπή τους σε γκαζοζέν χρησιμοποιώντας ως καύσιμο το ξυλόπνευμα. Οι σταδιακές απώλειες λόγω σοβαρών βλαβών επέτειναν το πρόβλημα.
Τα ΚΤΕΛ ιδρύθηκαν το 1952, πριν από αυτά λειτουργούσαν τα ΚΤΕ και οι ΑΚΔ. Μιας και επεκτείνεται η ιστορική έρευνα ίσως θα ήταν σκόπιμο είτε να αλλαχθεί ο τίτλος του θέματος, είτε να ανοιχθεί ένα άλλο για την προ ΚΤΕΛ εποχή.

Ναι, εννοείται! Η ειρωνεία της τύχης είναι ότι η επιστολή δημοσιεύθηκε την επομένη της κηρύξεως του πολέμου που πλέον δεν είχε νόημα... ("εδώ καράβια χάνονται, βαρκούλες αρμενίζουν...")

Θα μπορούσε το θέμα να μετονομασθεί σε "Λεωφορειακές Γραμμές ΚΤΕΛ και παλαιότερες (ΚΤΕ, ΑΚΔ κ.λπ.)". Δεν ξέρω όμως εάν μπορώ να το κάνω εγώ αυτό (που άνοιξα το θέμα), και εάν ναι, πώς, ή εάν πρέπει να το κάνει admin...

---

Στο ίδιο αυτό φύλλο της 14/8/1931 του Ελευθέρου Βήματος, υπάρχει το εξής ανακοινωθέν του Υπουργείου Συγκοινωνίας της εποχής, που μας δίνει σημαντικές πληροφορίες για τις λειτουργούσες τότε λεωφορειακές γραμμές ("πλην Κηφισιάς και Γλυφάδος") και την δυναμικότητα εκάστης αυτών σε οχήματα:

"ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΝ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ

Κατ' απόφασιν του Υπουργού της Συγκοινωνίας υπ' αριθ. 68610 ε.ε. [Σ.Σ.: σημαίνει "ενεστώτος έτους"] η εις ιδιωτικά λεωφορεία νέου τύπου δύναμις η ορισθείσα υπό του Τ. Π. Ι. Λ. [???] αυξάνεται καθοριζομένου του ολικού αριθμού, εν εκάστη των κάτωθι λεωφορειακών γραμμών, ως εξής:

1) της Γραμμής Αθηνών Κοκκινιάς εν συνόλω 18
2) >> >> >> Ζωγράφου >> 7
3) >> >> >> Αγ. Παρασκευής >> 13
4) >> >> >> Κυνοσάργους >> 10
5) >> >> >> Δουργούτη >> 10
6) >> >> >> Γηροκομείου >> 8
7) >> >> >> Αγ. Σάββα >> 10
8) >> >> >> Σφαγείων >> 15
9) >> >> >> Αγ. Ιωάννου >> 10
10) >> >> >> Γεφύρας Λιοσίων >> 13
11) >> >> >> Ν. Ιωνίας >> 30
12) >> >> >> Καισαριανής >> 10
13) >> >> >> Αδριανουπόλεως >> 5
14) >> >> >> Υμηττού >> 6
15) >> >> >> Σχολ. Χωροφυλακής >> 3
16) >> >> >> Κουπονίων >> 3
17) >> >> >> Περιστερίου >> 22

[...]

Διά τας λοιπάς γραμμές πλην των γραμμών Κηφισιάς και Γλυφάδος ορίζεται ως όριον δυνάμεως λεωφορείων το εξής:

1) της Γραμμής Αθηνών Ν. Σμύρνης εν συνόλω 15
2) >> >> >> Ηλιουπόλεως >> 6
3) >> >> >> Γούβας >> 9
4) >> >> >> Πολυγώνου >> 10
5) >> >> >> Γ' Σεπτεμβρίου >> 15
6) >> >> >> Κ. Πετραλώνων >> 3
7) >> >> >> Μενιδίου >> 4
8) >> >> >> Ν. Φιλαδελφείας >> 20
9) >> >> Πειραιώς Ν. Κοκκινιάς >> 30
10) >> >> >> Ταμπουρίων >> 28
11) >> >> >> Αγ. Διονυσίου >> 21
12) >> >> >> Καλλιπόλεως >> 4
13) >> >> >> Π. Κοκκινιάς >> 5

[...]"

[pvuccino]

Στο ίδιο αυτό φύλλο της 14/8/1931 του Ελευθέρου Βήματος, υπάρχει το εξής ανακοινωθέν του Υπουργείου Συγκοινωνίας της εποχής, που μας δίνει σημαντικές πληροφορίες για τις λειτουργούσες τότε λεωφορειακές γραμμές ("πλην Κηφισιάς και Γλυφάδος") και την δυναμικότητα εκάστης αυτών σε οχήματα:

"ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΝ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ

Κατ' απόφασιν του Υπουργού της Συγκοινωνίας υπ' αριθ. 68610 ε.ε. [Σ.Σ.: σημαίνει "ενεστώτος έτους"] η εις ιδιωτικά λεωφορεία νέου τύπου δύναμις η ορισθείσα υπό του Τ. Π. Ι. Λ. [???] αυξάνεται καθοριζομένου του ολικού αριθμού, εν εκάστη των κάτωθι λεωφορειακών γραμμών, ως εξής:

1) της Γραμμής Αθηνών Κοκκινιάς εν συνόλω 18
2) >> >> >> Ζωγράφου >> 7
3) >> >> >> Αγ. Παρασκευής >> 13
4) >> >> >> Κυνοσάργους >> 10
5) >> >> >> Δουργούτη >> 10
6) >> >> >> Γηροκομείου >> 8
7) >> >> >> Αγ. Σάββα >> 10
8) >> >> >> Σφαγείων >> 15
9) >> >> >> Αγ. Ιωάννου >> 10
10) >> >> >> Γεφύρας Λιοσίων >> 13
11) >> >> >> Ν. Ιωνίας >> 30
12) >> >> >> Καισαριανής >> 10
13) >> >> >> Αδριανουπόλεως >> 5
14) >> >> >> Υμηττού >> 6
15) >> >> >> Σχολ. Χωροφυλακής >> 3
16) >> >> >> Κουπονίων >> 3
17) >> >> >> Περιστερίου >> 22

[...]

Διά τας λοιπάς γραμμές πλην των γραμμών Κηφισιάς και Γλυφάδος ορίζεται ως όριον δυνάμεως λεωφορείων το εξής:

1) της Γραμμής Αθηνών Ν. Σμύρνης εν συνόλω 15
2) >> >> >> Ηλιουπόλεως >> 6
3) >> >> >> Γούβας >> 9
4) >> >> >> Πολυγώνου >> 10
5) >> >> >> Γ' Σεπτεμβρίου >> 15
6) >> >> >> Κ. Πετραλώνων >> 3
7) >> >> >> Μενιδίου >> 4
8) >> >> >> Ν. Φιλαδελφείας >> 20
9) >> >> Πειραιώς Ν. Κοκκινιάς >> 30
10) >> >> >> Ταμπουρίων >> 28
11) >> >> >> Αγ. Διονυσίου >> 21
12) >> >> >> Καλλιπόλεως >> 4
13) >> >> >> Π. Κοκκινιάς >> 5

[...]"

Άρα εδώ μας λέει ότι το 1931 ήδη υπήρχαν οι γραμμές Ν.Σμύρνης, Γούβας(Αγ.Αρτεμίου), Δουργούτη και Αγ.Ιωάννου (κάτι που συνάδει και με τις δικές μου πληροφορίες) ενώ στο προηγούμενο δημοσίευμα του 1936, το εμφανίζει σα να είχαν μόλις δημιουργηθεί! (με την "τριχοτόμηση" της γραμμής Αθηνών-Λ.Συγγρού και τη "διχοτόμηση" της γραμμής Αθηνών-Λ.Βουλιαγμένης) Άρα που καταλήγουμε;;

[ns_]

Άρα εδώ μας λέει ότι το 1931 ήδη υπήρχαν οι γραμμές Ν.Σμύρνης, Γούβας(Αγ.Αρτεμίου), Δουργούτη και Αγ.Ιωάννου (κάτι που συνάδει και με τις δικές μου πληροφορίες) ενώ στο προηγούμενο δημοσίευμα του 1936, το εμφανίζει σα να είχαν μόλις δημιουργηθεί! (με την "τριχοτόμηση" της γραμμής Αθηνών-Λ.Συγγρού και τη "διχοτόμηση" της γραμμής Αθηνών-Λ.Βουλιαγμένης) Άρα που καταλήγουμε;;

Σχετικά με την ερώτησή σου:

Το 1933 υπήρξε σύμβαση με την Πάουερ, η οποία προέβλεπε κατάργηση ορισμένων γραμμών, όπως του Γηροκομείου και των Ταμπουρίων. Η σύμβαση αυτή και η προοπτική εφαρμογής της προκάλεσε και εκτατεμένες απεργιακές κινητοποιήσεις των ιδιοκτητών των ιδιωτικών λεωφορείων. Το 1936, υπήρξε νέα διαπραγμάτευση της Ελλάδας με την Πάουερ και τροποποίηση της σύμβασης και δημιουργήθηκαν νέες γραμμές.

Χαρακτηριστικώς, την 13.8.1934 η Ανωτάτη Συνομοσπονδία Αυτοκινητιστών είχε εκδώσει ανακοινωθέν στο οποίο, μεταξύ άλλων, ανέφερε τα ακόλουθα:

"Η ανωτάτη συνομοσπονδία αυτοκινητιστών της Ελλάδος κατόπιν της καταργήσεως ωρισμένων λεωφορειακών γραμμών, και δη των Γηροκομείου, Βύρωνος κ.λπ. [...] ως και της αρξαμένης εφαρμογής των συμφωνιών του Λονδίνου [Σ.Σ. της Ελλάδος με την Πάουερ] [...]

Διαμαρτύρεται με τον πλέον έντονον τρόπον [...] και ζητεί την μη κατάργησιν οιασδήποτε λεωφορειακής γραμμής, [...] την τροποποίησιν των Συμφωνίων του Λονδίνου [...] κ.λπ."

Πάντως, τον Ιούνιο του 1935, η γραμμή της Γούβας σίγουρα υπήρχε (και άγνωστο είναι εάν κατηργήθη και ποτέ το 1933-1934, ή - μόνη λογική εξήγηση που βρίσκω - εάν η γραμμή Αθηνών-Βουλιαγμένης, η οποία το 1936 διχοτομήθηκε σε δύο κλάδους, ήταν όντως γραμμή Βουλιαγμένης, και όχι απλά Λ. Βουλιαγμένης, οπότε η διάσπασή της σε δύο κλάδους θα εξυπηρετούσε τους κατοίκους της Γούβας που θα ήθελαν να πάνε προς Βουλιαγμένη να μην περπατάνε πολύ για να φτάσουν στη στάση...).

Από δημοσίευμα των Αθηναϊκών Νέων της 23.6.1935 για "Τα θερινά δρομολόγια των λεωφορείων των διαφόρων προαστειακών γραμμών" (όχι όπως όλων, διότι "[δ]ιά τας υπολοίπους λεωφορειακάς γραμμάς της περιφερείας Αθηνών, Πειραιώς, Φαλήρων δεν εκανονίσθησαν ακόμη τα θερινά δρομολόγια") προκύπτει ότι υπήρχαν το καλοκαίρι του 1935 τουλάχιστον οι παρακάτω γραμμές:

* Πειραιώς - Ταμπουρίων
* Πειραιώς - Περάματος
* Περιστερίου ["εκ Δημ. Θεάτρου"]
* Σπάτων
* Γούβας
* Μεγάρων
* Δαφνίου
* Πεντέλης
* Ακαδημίας Πλάτωνος
* Φραγκοκλησιάς
* Άνω Ηρακλείου
* Γκύζη ["εκ πλατείας Κάνιγγος"]
* Ελευσίνος
* Ψυχικού
* Γεφύρας
* Νέων Λιοσίων
* Μενιδίου
* Αγίας Παρασκευής
* Κορωπίου

[pvuccino]

Σχετικά με την ερώτησή σου:

Το 1933 υπήρξε σύμβαση με την Πάουερ, η οποία προέβλεπε κατάργηση ορισμένων γραμμών, όπως του Γηροκομείου και των Ταμπουρίων. Η σύμβαση αυτή και η προοπτική εφαρμογής της προκάλεσε και εκτατεμένες απεργιακές κινητοποιήσεις των ιδιοκτητών των ιδιωτικών λεωφορείων. Το 1936, υπήρξε νέα διαπραγμάτευση της Ελλάδας με την Πάουερ και τροποποίηση της σύμβασης και δημιουργήθηκαν νέες γραμμές.

Χαρακτηριστικώς, την 13.8.1934 η Ανωτάτη Συνομοσπονδία Αυτοκινητιστών είχε εκδώσει ανακοινωθέν στο οποίο, μεταξύ άλλων, ανέφερε τα ακόλουθα:

"Η ανωτάτη συνομοσπονδία αυτοκινητιστών της Ελλάδος κατόπιν της καταργήσεως ωρισμένων λεωφορειακών γραμμών, και δη των Γηροκομείου, Βύρωνος κ.λπ. [...] ως και της αρξαμένης εφαρμογής των συμφωνιών του Λονδίνου [Σ.Σ. της Ελλάδος με την Πάουερ] [...]

Διαμαρτύρεται με τον πλέον έντονον τρόπον [...] και ζητεί την μη κατάργησιν οιασδήποτε λεωφορειακής γραμμής, [...] την τροποποίησιν των Συμφωνίων του Λονδίνου [...] κ.λπ."

Πάντως, τον Ιούνιο του 1935, η γραμμή της Γούβας σίγουρα υπήρχε (και άγνωστο είναι εάν κατηργήθη και ποτέ το 1933-1934)

Αυτό που λες δίνει λίγο φως στην υπόθεση. Η αλήθεια είναι ότι οι γραμμές Βύρωνος και Γηροκομείου όντως καταργήθηκαν, αφού στον κατάλογο με τις "νέες αριθμήσεις" του 1939 δεν αναφέρονται καν. Το ίδιο πρέπει να έγινε και με τις γραμμές της Λ.Συγγρού, αφού από το 1927 η ΗΕΜ είχε δρομολογήσει λεωφορεία στις γραμμές Αθήνα-Παλ.Φάληρο και Αθήνα-Ν.Σμύρνη. Αλλά η γραμμή των Ταμπουρίων δε νομίζω ότι κόπηκε (άλλωστε και στο δημοσίευμα του 1935 που παραθέτεις αναφέρεται κανονικά) αφού ήδη ακολουθούσε διαδρομή διαφορετική απ' αυτήν των τραμ της ΗΕΜ και των ΕΗΣ. (διερχόταν από Αγ.Διονυσίου, Λακωνίας, Κριεζώτου, Παλαμηδίου, Αιτωλικού και Αγχιάλου) Κι επίσης οι γραμμές της Λ.Βουλιαγμένης γιατί να επιρρεαστούν; Ούτε τραμ της ΗΕΜ περνούσε απο 'κει ούτε λεωφορείο της!

Η μόνη λογική εξήγηση που βρίσκω είναι εαν η γραμμή Αθηνών-Βουλιαγμένης, η οποία το 1936 διχοτομήθηκε σε δύο κλάδους, ήταν όντως γραμμή Βουλιαγμένης, και όχι απλά Λ. Βουλιαγμένης, οπότε η διάσπασή της σε δύο κλάδους θα εξυπηρετούσε τους κατοίκους της Γούβας που θα ήθελαν να πάνε προς Βουλιαγμένη να μην περπατάνε πολύ για να φτάσουν στη στάση...).

Δε νομίζω να "παίζει" αυτό. Για να φτάσει κανείς από Λ.Βουλιαγμένης στη Βουλιαγμένη τότε, θα 'πρεπε να μπει από Λ.Κύπρου, Αργυρούπολη, Γούναρη και Πριγκ.Πέτρου, όπου εκτός από κύκλος φαντάζομαι θα ήταν και εντελώς επαρχιακοί δρόμοι, με ό,τι συνεπάγεται αυτό. Από Συγγρού/Παραλιακή που ήταν και ασφαλτοστρωμένη και "ταχείας κυκλοφορίας" θα έφταναν απείρως γρηγορότερα και δε θα ταλαιπωρούσαν και τους επιβάτες στα "κατσάβραχα" (κάτι σημαντικό για τις μακροσκελείς γραμμές της εποχής, αφού και τα οχήματα τότε δεν ήταν και πολύ άνετα για τόσο μεγάλες διαδρομές). Άλλωστε είναι ευρέως γνωστό ότι τα λεωφορεία της Γλυφάδας άρχισαν να δρομολογούνται από Λ.Βουλιαγμένης τη δεκαετία του '50. (προφανώς με τη διάνοιξη του τμήματος Λ.Κύπρου-Γρηγ.Λαμπράκη) Αν από το '30 πήγαιναν τα λεωφορεία της Βουλιαγμένης απο Λ.Βουλιαγμένης, γιατί δεν τα "ακολούθησαν" και τα λεωφορεία της Γλυφάδας που είχαν και μικρότερη διαδρομή;

Από δημοσίευμα των Αθηναϊκών Νέων της 23.6.1935 για "Τα θερινά δρομολόγια των λεωφορείων των διαφόρων προαστειακών γραμμών" (όχι όπως όλων, διότι "[δ]ιά τας υπολοίπους λεωφορειακάς γραμμάς της περιφερείας Αθηνών, Πειραιώς, Φαλήρων δεν εκανονίσθησαν ακόμη τα θερινά δρομολόγια") προκύπτει ότι υπήρχαν το καλοκαίρι του 1935 τουλάχιστον οι παρακάτω γραμμές:

* Πειραιώς - Περάματος

Αυτό πάλι τι είναι;; Οι ΕΗΣ πήραν τα "πράσινα" τη δεκαετία του '50, αποκλείεται να είχαν δρομολογήσει από τότε λεωφορεία στη γραμμή! Και ιδιωτική γραμμή πάλι δε νομίζω να είναι, λόγω "συμβατικών δεσμεύσεων!" Μήπως αναφέρεται απλά στο "τρενάκι" των ΕΗΣ;;