[magirus deutz]

Iδού λοιπόν το επόμενο "Κεφάλαιο!" Απολαύστε!!!

4: ΑΝΩ ΚΥΨΕΛΗ-ΑΓ.ΑΡΤΕΜΙΟΣ-ΣΤ.ΜΕΤΡΟ ΑΓ.ΙΩΑΝΝΗΣ
Δημιουργήθηκε όπως είδαμε το 1969 ως τοπικό της γραμμής 2: Κυψέλη-Παγκράτι με την ονομασία 2: Κυψέλη-Πλατ.Πλαστήρα, στον κύκλο της οποίας φυσικά ανέστρεφε. Το 1973 επεκτάθηκε μέχρι την Πλατεία Προφ.Ηλία, αλλάζοντας την περιγραφή της διαδρομής του σε «Κυψέλη-Προφ.Ηλίας», αλλά κρατώντας ακόμα τον αριθμό και τον ρόλο του ως ενισχυτικό του 2. Δικό του αριθμό θα αποκτήσει μόλις το 1979, όταν επεκτείνεται στην οδό Φρύνωνος ως 4: Κυψέλη-Πλ.Πλαστήρα-Αγ.Αρτέμιος (επειδή στην Αθήνα ήδη κυκλοφορούσαν τα 1, 2, 3 και 5, το 4 ήταν η καταλληλότερη επιλογή) Σε αντίθεση με την πλειονότητα των γραμμών τρόλεϊ που πήραν τους αριθμούς τους από τις αντίστοιχες παλιότερες διαδρομές των τραμ, η γραμμή 4 ουδεμία σχέση είχε με τη γραμμή 4 του τραμ που εκτελούσε τη διαδρομή «Ομόνοια-Ρουφ!» Για τη γραμμή αυτή δε θα επεκταθώ άλλο εδώ, αφού αφορά εντελώς διαφορετικό κομμάτι του δικτύου, αλλά στο κεφάλαιο για το τρόλεϊ 21 θα βρείτε εκτενή αναφορά στην ιστορία της, μιας και πρόκειται για «μακρινό πρόγονό» της.

Τον Φεβρουάριο του 1983 η γραμμή τρόλεϊ 4 επεκτάθηκε από την Πλατ.Κυψέλης στην Άνω Κυψέλη επί της Καυκάσου, στην αφετηρία της γραμμής 9: Άνω Κυψέλη-Πετράλωνα, παίρνοντας την ονομασία: Άνω Κυψέλη-Πλ.Πλαστήρα-Αγ.Αρτέμιος. Καθώς η γραμμή 9 έχει καταργηθεί και δε θα αναλυθεί σε ξεχωριστό κεφάλαιο, σκόπιμο είναι να κάνουμε μια γενική επισκόπηση της συγκοινωνίας της Άνω Κυψέλης μέσα στον εικοστό αιώνα. Όπως αναφέρθηκε και στο κεφάλαιο 2, την περιοχή εξυπηρετούσε από το 1930 το τραμ 2: Ομόνοια-Κυψέλη με τέρμα στην ομώνυμη πλατεία. Παράλληλα με αυτό υπήρχαν και ιδιωτικά λεωφορεία με τον ίδιο αριθμό που παρ’ όλους τους περιορισμούς των «συμβατικών δεσμεύσεων» του 1925 εκτελούσαν την ίδια διαδρομή ανταγωνιστικά με το τραμ. Όταν το 1932 αποφασίστηκε να απομακρυνθούν οι αφετηρίες από την Ομόνοια, η ΗΕΜ συνένωσε το τραμ της Κυψέλης με το τραμ 7 των Αμπελοκήπων για να φτιάξει το διακεντρικό 2/7: Κυψέλη-Αμπελόκηποι, αλλά οι λεωφορειούχοι που δρομολογούσαν τα οχήματά τους στη γραμμή της Κυψέλης περιορίστηκαν απλά στο να μεταφέρουν την αφετηρία από την Πλ.Ομονοίας στη Βερανζέρου μεταξύ Πατησίων και Γ΄ Σεπτεμβρίου, διατηρώντας τον ακτινικό χαρακτήρα της.

Στις 2 Απριλίου του 1951 και σχεδόν παράλληλα με την επέκταση της «παράλληλης προς το τραμ 3/7» γραμμής Πατήσια-Αμπελόκηποι στον Ερυθρό Σταυρό με τον αριθμό 3/7Α, οι ιδιώτες κάνουν άλλη μια παρόμοια επέκταση αυτή την φορά στην Κυψέλη. Ιδρύουν τη γραμμή 2Α: Ομόνοια-Ν.Κυψέλη με τέρμα στον Αγ.Αλέξανδρο. (σημερινό 022) Έτσι εκτός από τη βασική γραμμή που τερματίζει στην πλατεία μαζί με το τραμ, ορισμένα δρομολόγια ανεβαίνουν τη Λαζαράδων ως 2Α! Στην επόμενη δεκαετία κι ενώ το τραμ της Κυψέλης (καθώς και όλα τα υπόλοιπα) έχει καταργηθεί και αντικατασταθεί από το τρόλεϊ 2, οι ιδιώτες που έχουν πια οργανωθεί σε ΚΤΕΛ κάνουν άλλη μια επέκταση. Ιδρύεται η γραμμή 2Β: Ομόνοια-Ανω Ν.Κυψέλη που μέσω Κρίσσης/Φαιδριάδων τερματίζει στην Καυκάσου. (θα ακολουθήσει η 2Γ: Ομόνοια-Άνω Κυψέλη-Κερκύρας, αλλά πολλά χρόνια αργότερα)

Από την άλλη πλευρά υπήρχε η γραμμή Α: Ομόνοια-Μακρυγιάννη-Βεΐκου της ΗΕΜ που αντικατέστησε το αρχικό τραμ 2: Ομόνοια-Σύνταγμα-Αγγλικανική Εκκλησία, στην οποία αναφερθήκαμε αν θυμάστε στα κεφάλαια 1 και 2. Όπως και με τις γραμμές των τραμ, έτσι και με τις λεωφορειακές γραμμές της ΗΕΜ υπήρχαν ιδιωτικά λεωφορεία με την ίδια αρίθμηση που εκτελούσαν την ίδια διαδρομή ανταγωνιστικά. Όταν μετά την Κατοχή το δίκτυο του τραμ 5/12 προς Σταθ.Λαρίσης καταστράφηκε, η ΗΕΜ όπως είδαμε επέκτεινε τη γραμμή Α στο σταθμό μετονομάζοντάς τη σε ΛΜ: Σταθμός Λαρίσης-Μακρυγιάννη. Οι ιδιώτες παρ’ όλα αυτά δεν ακολούθησαν, αφού η δική τους «παράλληλη» γραμμή 5: Ομόνοια-Σταθ.Λαρίσης λειτουργούσε κανονικότατα μιας και ούτε ράγες χρειαζόταν ούτε... εναέριο!! Έτσι διατήρησαν τη δική τους Α: Ομόνοια-Μακρυγιάννη-Βεΐκου στην αρχική της μορφή με τέρμα στην Πλατ.Κουκακίου. Στις αρχές της δεκαετίας του ’50 επέκτειναν τη γραμμή μέσω της οδού Γενναίου Κολοκοτρώνη στην Πλατ.Φιλοπάππου, (σημερινή στάση «Φιλοπάππου» του 15) αλλά μόνο για ορισμένα δρομολόγια της Α. (τα υπόλοιπα τερμάτιζαν κανονικά Κουκάκι) Η γραμμή αυτή ονομάστηκε Β: Ομόνοια-Μακρυγιάννη-Φιλοπάππου, για να φανεί ότι είναι απλά επέκταση της Α και ότι λειτουργούν σαν συγκρότημα. Μετά την απόσυρση των λεωφορείων της ΗΕΜ (που έλαβε χώρα σχεδόν ταυτόχρονα με την κατάργηση των τραμ) οι λεωφορειούχοι έμειναν σχεδόν μόνοι τους στον άξονα της Βεΐκου με μόνο ανταγωνισμό το τρόλεϊ 1.

Κατά τα έτη 1967-1969 και σε μια προσπάθεια της Κυβέρνησης της Δικτατορίας να απομακρύνει τις αφετηρίες από το κέντρο η γραμμή 2Β: Ομόνοια-Άνω Ν.Κυψέλη (ή απλά Άνω Κυψέλη) συνενώθηκε με τις γραμμές Α και Β δημιουργώντας τα διακεντρικά 2Β/Α: Άνω Κυψέλη-Βεΐκου και 2Β/Β: Άνω Κυψέλη-Φιλοπάππου. Στη δεκαετία του ’70 ο πληθυσμός γύρω από τη Γενναίου Κολοκοτρώνη αυξήθηκε τόσο πολύ που τελικά όλα τα δρομολόγια άρχισαν να τερματίζουν στην Πλατ.Φιλοπάππου, με αποτέλεσμα την κατάργηση της γραμμής 2Β/Α: Άνω Κυψέλη-Βεΐκου. Η 2Β/Β όμως διατηρήθηκε μέχρι το 1981 όπου με το νέο σύστημα αρίθμησης της ΕΑΣ επρόκειτο να πάρει την ονομασία 037: Άνω Κυψέλη-Φιλοπάππου, κάτι που τελικά δεν έγινε ποτέ αφού οι υπεύθυνοι αποφάσισαν τελικά να την επεκτείνουν στην Πλατ.Μερκούρη και να τη μετατρέψουν σε τρόλεϊ, το 9: Άνω Κυψέλη-Πετράλωνα. Ο αριθμός 9 χρησιμοποιήθηκε προφανώς εις μνήση του τραμ 9: Ομόνοια-Πετάλωνα, αν και αυτό είχε διαφορετική διαδρομή (μέσω Αθηνάς-Ερμού-Θησείου) και είναι περισσότερο πρόγονος του σημερινού 227. (περισσότερα για το τραμ 9 στο σχετικό κεφάλαιο) Μετά από κάποια χρόνια, το τέρμα του 9 μεταφέρθηκε από την Πλατ.Μερκούρη στο σταθμό του ΗΣΑΠ στα Πετράλωνα.

Το 1983 όπως είδαμε το τρόλεϊ 4 «ανέβηκε» κι αυτό στην Άνω Κυψέλη να κάνει παρέα στο 9, αφού η επιβατική κίνηση της περιοχής ήταν συνεχώς αυξανόμενη. Τελικά το 2002 και εν όψει Ολυμπιακών Αγώνων αποφασίστηκε το 9 να περικοπεί μέχρι την Πλατ.Κλαυθμώνος (αναστροφή στην Εδουάρδου Λω) και το τμήμα των Πετραλώνων να επεκταθεί μέχρι την οδό Πειραιώς μέσω των οδών Θεσσαλονίκης/Τριών Ιεραρχών, δημιουργώντας έτσι δύο αντίρροπες κυκλικές γραμμές γύρω από το ιστορικό κέντρο της Αθήνας. Την 22: Πετράλωνα-Πειραιώς-Ομόνοια και την 23: Πετράλωνα-Κουκάκι-Ομόνοια, οι οποίες όμως λόγω "παταγώδους αποτυχίας" καταργήθηκαν μόλις ένα χρόνο αργότερα. Κι εκεί που όλοι περίμεναν ότι το 9 (που μετά από διαμαρτυρίες των κατοίκων είχε επεκταθεί στο Ζάππειο) θα αναλάβει και πάλι το τμήμα των Πετραλώνων, ο ΟΑΣΑ κάνει για ακόμη μια φορά την ανατροπή! Αποφασίζει να επεκτείνει στα Πετράλωνα μέσω Κουκακίου τη γραμμή 15: Ζάππειο-Ελ.Βενιζέλου(Πολύγωνο) μετονομάζοντάς την σε «Πετράλωνα-Δικαστήρια-Πολύγωνο.» Τελικώς το 9, μετά από απανωτές μειώσεις δρομολογίων (και λόγω της επικάλυψης του από το 4) θα καταλήξει «γραμμή-φάντασμα» και θα καταργηθεί και τυπικά το 2010, όταν το 2 θα επεκταθεί στην Άνω Κυψέλη. Λίγα χρόνια νωρίτερα είδαμε και την «τελική» επέκταση του 4 στο σημερινό του τέρμα στο Στ.Αγ.Ιωάννη μέσω των οδών Υμηττού και Φιλολάου. (αλήθεια θυμάται κανείς πότε ακριβώς;; )

Μόνο που τα βλέπω κουράζομαι!! Δεν τα ηχογραφείς καλύτερα να μας τα μοιράσεις σε κασέτες;