Ευκολότεροι μπορεί να γίνουν στο μέλλον οι έλεγχοι μέσα στα όρια των χωρών της συνθήκης Σένγκεν σύμφωνα με απόφαση που έλαβαν οι υπουργοί Εσωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη συνεδρίαση της Πέμπτης στο Λουξεμβούργο. Μέχρι σήμερα ήταν δυνατόν να κλείσουν τα σύνορα με αφορμή μεγάλα αθλητικά γεγονότα ή για τον κίνδυνο τρομοκρατικής ενέργειας για 30 ημέρες, με δυνατότητα παράτασης έως 90 ημέρες.
Η απόφαση, που πρέπει να εγκριθεί και από το Ευρωπαϊκό Kοινοβούλιο προβλέπει ότι σε έκτακτες περιπτώσεις θα μπορούν να κλείνουν τα σύνορα για έξι μήνες με δυνατότητα παράταση για άλλα τρία εξάμηνα. Ως έκτακτη κατάσταση ορίζονται – για παράδειγμα - "συνεχιζόμενες σοβαρές ελλείψεις όσον αφορά στον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων".
Πάντως πριν κλείσουν τα σύνορα θα πρέπει να αξιολογηθεί από το συμβούλιο υπουργών αν το μέτρο είναι δικαιολογημένο. Σε αυτή την περίπτωση δεν απαιτείται ομοφωνία για να ληφθεί η όποια απόφαση.
Σύμφωνα με την αυστριακή υπουργό Εσωτερικών Γιοχάνα Μικλ-Λάϊτνερ (Johanna Mikl-Leitner) ο μηχανισμός αυτός δεν αποκλείεται να χρησιμοποιηθεί στην περίπτωση της Ελλάδας εάν κινδυνεύσει η εσωτερική ασφάλεια των χωρών της συνθήκης. Πρόσθεσε πάντως ότι μέχρι στιγμής δεν συντρέχει κανένας λόγος.
Σύμφωνα με την κομισιόν, μόνο τους τρεις τελευταίους μήνες του 2011 σχεδόν 30 χιλιάδες άτομα πέρασαν παράνομα τα σύνορα χωρών της συνθήκης Σέγκεν. Περίπου τα τρία τέταρτα του συνόλου των περιπτώσεων ακολούθησαν τη διαδρομή τς ανατολικής Μεσογείου, μέσω Τουρκίας προς την Ελλάδα. Αν είχαμε αυτό το μηχανισμό αυτό, υποστήριξε η αυστριακή υπουργός Εσωτερικών, θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί η κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην Ελλάδα.
Η πρόταση συναντά έντονες αντιδράσεις απ' όλες τις παρατάξεις του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου. Ο πρόεδρός του Μάρτιν Σούλτς μίλησε για "βήμα προς τη λάθος κατεύθυνση". Οι Φιλελεύθεροι έκαναν λόγο για κήρυξη πολέμου από την Κομισιόν, οι Σοσιαλδημοκράτες ότι θα προσφύγουν στο ευρωπαϊκό δικαστήριο καθώς με αυτή την πρόταση θίγονται βασικές ελευθερίες των πολιτών για ελεύθερη μετακίνηση και οι Πράσινοι ανέφεραν πως στην ουσία πρόκειται για κατάργηση της συνθήκης Σένγκεν.
Η απόφαση, που πρέπει να εγκριθεί και από το Ευρωπαϊκό Kοινοβούλιο προβλέπει ότι σε έκτακτες περιπτώσεις θα μπορούν να κλείνουν τα σύνορα για έξι μήνες με δυνατότητα παράταση για άλλα τρία εξάμηνα. Ως έκτακτη κατάσταση ορίζονται – για παράδειγμα - "συνεχιζόμενες σοβαρές ελλείψεις όσον αφορά στον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων".
Πάντως πριν κλείσουν τα σύνορα θα πρέπει να αξιολογηθεί από το συμβούλιο υπουργών αν το μέτρο είναι δικαιολογημένο. Σε αυτή την περίπτωση δεν απαιτείται ομοφωνία για να ληφθεί η όποια απόφαση.
Σύμφωνα με την αυστριακή υπουργό Εσωτερικών Γιοχάνα Μικλ-Λάϊτνερ (Johanna Mikl-Leitner) ο μηχανισμός αυτός δεν αποκλείεται να χρησιμοποιηθεί στην περίπτωση της Ελλάδας εάν κινδυνεύσει η εσωτερική ασφάλεια των χωρών της συνθήκης. Πρόσθεσε πάντως ότι μέχρι στιγμής δεν συντρέχει κανένας λόγος.
Σύμφωνα με την κομισιόν, μόνο τους τρεις τελευταίους μήνες του 2011 σχεδόν 30 χιλιάδες άτομα πέρασαν παράνομα τα σύνορα χωρών της συνθήκης Σέγκεν. Περίπου τα τρία τέταρτα του συνόλου των περιπτώσεων ακολούθησαν τη διαδρομή τς ανατολικής Μεσογείου, μέσω Τουρκίας προς την Ελλάδα. Αν είχαμε αυτό το μηχανισμό αυτό, υποστήριξε η αυστριακή υπουργός Εσωτερικών, θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί η κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην Ελλάδα.
Η πρόταση συναντά έντονες αντιδράσεις απ' όλες τις παρατάξεις του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου. Ο πρόεδρός του Μάρτιν Σούλτς μίλησε για "βήμα προς τη λάθος κατεύθυνση". Οι Φιλελεύθεροι έκαναν λόγο για κήρυξη πολέμου από την Κομισιόν, οι Σοσιαλδημοκράτες ότι θα προσφύγουν στο ευρωπαϊκό δικαστήριο καθώς με αυτή την πρόταση θίγονται βασικές ελευθερίες των πολιτών για ελεύθερη μετακίνηση και οι Πράσινοι ανέφεραν πως στην ουσία πρόκειται για κατάργηση της συνθήκης Σένγκεν.