21-03-2011, 12:50 PM
Στα δέκα χρόνια λειτουργίας του αεροδρομίου στα Σπάτα, όλη η περιοχή αστικοποιήθηκε
Tου Νικου Βατοπουλου
Αν έχει κανείς τη δυνατότητα να συγκρίνει δύο αεροφωτογραφίες των Μεσογείων, η μία από το 2001 και η άλλη από το 2011, θα δει ανάγλυφα τη ραγδαία αλλαγή όλης της περιοχής γύρω από τις ιστορικές κωμοπόλεις της, Σπάτα, Κορωπί, Παιανία, Πικέρμι, Μαρκόπουλο. Ενδιαμέσως θα δει τις εγκάρσιες τομές των έργων συγκοινωνιακής υποδομής, την Αττική Οδό, τον προαστιακό και, βεβαίως, το αεροδρόμιο Αθηνών, το «Ελευθέριος Βενιζέλος». Παράλληλα, θα δει διάσπαρτα κτίρια ποικίλων χρήσεων, μεγαλοκαταστήματα, βιοτεχνίες, βενζινάδικα, μάντρες, κατοικίες, σε μικρές συστάδες ή μενονωμένες. Σε όλη την περιοχή, οι γιγαντιαίες διαφημίσεις σφραγίζουν ένα τοπίο, έως πριν από 20 χρόνια, αγροτικό ή ημιαστικό. Στην πορεία προς το αεροδρόμιο, έχει κανείς την αίσθηση ότι βρίσκεται σε μια χώρα που ακροβατεί, αντιφατικά, ανάμεσα στην αναρχία, την υπανάπτυξη, την επιχειρηματικότητα και τον καταναλωτισμό (τουλάχιστον έως πρόσφατα).
Πριν μεταφερθεί το αεροδρόμιο στα Σπάτα, είχαν διατυπωθεί επιφυλάξεις για το μέλλον των Μεσογείων. Ουδείς ήθελε στασιμότητα της περιοχής ή εσαεί προσκόλληση σε έναν παραδοσιακό τρόπο ζωής. Οι ενστάσεις αφορούσαν και αφορούν στην πρόβλεψη και στον σχεδιασμό. Στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, το τοπίο έχει εκβαρβαριστεί. Και τίποτε δεν δείχνει ικανό να ανατρέψει την πορεία προς μια περαιτέρω υποβάθμιση, τουλάχιστον από πλευράς υποδομών και χάραξης. Η είσοδος στο Κορωπί, π.χ., σε τίποτε δεν θυμίζει είσοδο σε μια αναπτυσσόμενη πόλη. Παραπέμπει περισσότερο σε ένα συνονθύλευμα άσχετων μεταξύ των κτισμάτων, όλα με τσιμεντένιο πλάτωμα μπροστά ώστε να γίνεται εύκολη η στάση των οδηγών.
Κατά πόσον όμως είναι «ρομαντική» η θέση όσων υποστηρίζουν ότι αφήσαμε να χαθεί ο άλλοτε αμπελώνας και το περιβόλι της Αθήνας; Σήμερα, περισσότερο παρά ποτέ, με την τάση επιστροφής στη γη, με τη ζήτηση των καταναλωτών για προϊόντα ποιότητας, τα Μεσόγεια έχουν ακόμη περιθώρια να υιοθετήσουν προηγμένης τεχνολογίας γεωργική παραγωγή και να γνωρίσουν νέου τύπου ανάπτυξη. Μεμονωμένες περιπτώσεις έχουν δείξει την πορεία.
Δέκα χρόνια μετά, το αεροδρόμιο της Αθήνας σηματοδοτεί μέσα από την αρχιτεκτονική του εσωστρέφεια και ευτέλεια, την ανάγκη για μια εκ νέου διαχείριση του μείζονος σημασίας θέματος, που είναι η αναπτυξιακή πορεία της ανατολικής Αττικής. Η αποσπασματικότητα και η προχειρότητα της τελευταίας δεκαετίας πλήγωσαν το τοπίο. Σήμερα, πένητες μεν, αλλά πιο ταπεινοί και προσγειωμένοι, ίσως έχουμε μεγαλύτερη συνείδηση του θησαυρού που έχουμε στα χέρια μας.
Tου Νικου Βατοπουλου
Αν έχει κανείς τη δυνατότητα να συγκρίνει δύο αεροφωτογραφίες των Μεσογείων, η μία από το 2001 και η άλλη από το 2011, θα δει ανάγλυφα τη ραγδαία αλλαγή όλης της περιοχής γύρω από τις ιστορικές κωμοπόλεις της, Σπάτα, Κορωπί, Παιανία, Πικέρμι, Μαρκόπουλο. Ενδιαμέσως θα δει τις εγκάρσιες τομές των έργων συγκοινωνιακής υποδομής, την Αττική Οδό, τον προαστιακό και, βεβαίως, το αεροδρόμιο Αθηνών, το «Ελευθέριος Βενιζέλος». Παράλληλα, θα δει διάσπαρτα κτίρια ποικίλων χρήσεων, μεγαλοκαταστήματα, βιοτεχνίες, βενζινάδικα, μάντρες, κατοικίες, σε μικρές συστάδες ή μενονωμένες. Σε όλη την περιοχή, οι γιγαντιαίες διαφημίσεις σφραγίζουν ένα τοπίο, έως πριν από 20 χρόνια, αγροτικό ή ημιαστικό. Στην πορεία προς το αεροδρόμιο, έχει κανείς την αίσθηση ότι βρίσκεται σε μια χώρα που ακροβατεί, αντιφατικά, ανάμεσα στην αναρχία, την υπανάπτυξη, την επιχειρηματικότητα και τον καταναλωτισμό (τουλάχιστον έως πρόσφατα).
Πριν μεταφερθεί το αεροδρόμιο στα Σπάτα, είχαν διατυπωθεί επιφυλάξεις για το μέλλον των Μεσογείων. Ουδείς ήθελε στασιμότητα της περιοχής ή εσαεί προσκόλληση σε έναν παραδοσιακό τρόπο ζωής. Οι ενστάσεις αφορούσαν και αφορούν στην πρόβλεψη και στον σχεδιασμό. Στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, το τοπίο έχει εκβαρβαριστεί. Και τίποτε δεν δείχνει ικανό να ανατρέψει την πορεία προς μια περαιτέρω υποβάθμιση, τουλάχιστον από πλευράς υποδομών και χάραξης. Η είσοδος στο Κορωπί, π.χ., σε τίποτε δεν θυμίζει είσοδο σε μια αναπτυσσόμενη πόλη. Παραπέμπει περισσότερο σε ένα συνονθύλευμα άσχετων μεταξύ των κτισμάτων, όλα με τσιμεντένιο πλάτωμα μπροστά ώστε να γίνεται εύκολη η στάση των οδηγών.
Κατά πόσον όμως είναι «ρομαντική» η θέση όσων υποστηρίζουν ότι αφήσαμε να χαθεί ο άλλοτε αμπελώνας και το περιβόλι της Αθήνας; Σήμερα, περισσότερο παρά ποτέ, με την τάση επιστροφής στη γη, με τη ζήτηση των καταναλωτών για προϊόντα ποιότητας, τα Μεσόγεια έχουν ακόμη περιθώρια να υιοθετήσουν προηγμένης τεχνολογίας γεωργική παραγωγή και να γνωρίσουν νέου τύπου ανάπτυξη. Μεμονωμένες περιπτώσεις έχουν δείξει την πορεία.
Δέκα χρόνια μετά, το αεροδρόμιο της Αθήνας σηματοδοτεί μέσα από την αρχιτεκτονική του εσωστρέφεια και ευτέλεια, την ανάγκη για μια εκ νέου διαχείριση του μείζονος σημασίας θέματος, που είναι η αναπτυξιακή πορεία της ανατολικής Αττικής. Η αποσπασματικότητα και η προχειρότητα της τελευταίας δεκαετίας πλήγωσαν το τοπίο. Σήμερα, πένητες μεν, αλλά πιο ταπεινοί και προσγειωμένοι, ίσως έχουμε μεγαλύτερη συνείδηση του θησαυρού που έχουμε στα χέρια μας.
